ΕΤΗΣΙΟ ΜΝΗΜΟΣΥΝΟ ΥΠΟΒΡΥΧΙΩΝ

ΕΤΗΣΙΟ ΜΝΗΜΟΣΥΝΟ ΥΠΟΒΡΥΧΙΩΝ.

Γράφει ο:  Χαράλαμπος Γιακουβάκης

Όπως κάθε χρόνο έτσι και εφέτος πραγματοποιήθηκε με επιτυχία την Κυριακή 11 Δεκεμβρίου 2016, από τον Ελληνικό Σύνδεσμο Υποβρυχίων, το ετήσιο μνημόσυνο υπέρ των πεσόντων κατά τον Β! Παγκόσμιο Πόλεμο 108 Αξιωματικών – Ανθυπασπιστών – Υπαξιωματικών και Ναυτοδιόπων των Υ/Β ΠΡΩΤΕΥΣ – ΓΛΑΥΚΟΣ – ΤΡΙΤΩΝ – ΚΑΤΣΩΝΗΣ καθώς και των αποβιωσάντων εν καιρώ ειρήνης πτυχιούχων της Σχολής Υποβρυχίων.

Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους οι: Υποναύαρχος Βασίλειος Θεολογίτης Π.Ν, Αρχιπλοίαρχος Ιωάννης Αλεξόπουλος Π.Ν. Ιωάννης Αγγελόπουλος Π.Ν, σύσσωμη η Διοίκηση Υποβρυχίων με επικεφαλής τον Διοικητή Πλοίαρχο Δημήτριο Μήλα Π.Ν, κυβερνήτες – Ύπαρχοι – Ανθυπασπιστές και Υπαξιωματικοί πληρώματα των Υποβρυχίων, πρόεδροι συλλόγων και πλήθος συναδέλφων εν αποστρατεία.

Στο τελετουργικό της ημέρας και στην δράση των υποβρυχίων κατά τον Β! Παγκόσμιο Πόλεμο αναφέρθηκε ο Πρόεδρος του Ελληνικού Συνδέσμου Υποβρυχίων Αντιναύαρχος Π. Ραδίτσας Π.Ν ε.α:
«Αξιότιμες Κυρίες και κύριοι, αγαπητοί συνάδελφοι καλημέρα.
Εδώ είμαστε και πάλι. Εμείς που υπηρετήσαμε και αυτοί που ακόμα υπηρετούν στα «μαύρα πλοία», τα αγαπημένα μας Υποβρύχια. Εκεί όπου καταλάβαμε τι σημαίνει ευθύνη, εμπιστοσύνη, αλληλεξάρτηση. Εκεί που μάθαμε τι σημαίνει εμπεριστατωμένη γνώση και τι αξία έχει σε δύσκολες στιγμές. Εκεί που δείξαμε σε όλους τι σημαίνει δέσιμο ενός πληρώματος, ανεξάρτητα βαθμών αλλά παράλληλα μη ξεχνώντας την ιεραρχία του ποτέ. Είμαστε εδώ, γιατί δώσαμε μια υπόσχεση, όχι σε κάποιον άλλον, αλλά στον εαυτόν μας, ότι δεν θα ξεχάσουμε ποτέ και ότι θα τιμούμε πάντα, αυτούς που υπηρετώντας σε υποβρύχια, έδωσαν την ζωή τους για την πατρίδα. Αυτούς, που μαζί με άλλους δημιούργησαν την παράδοση στη Διοίκηση Υ/Β. Μια παράδοση που έχουμε υποχρέωση να διατηρήσουμε βρισκόμενοι είτε σε ενέργεια είτε σε αποστρατεία.
Για μία λοιπόν ακόμη φορά, συγκεντρωθήκαμε για να διατρανώσουμε ότι αυτοί που έδωσαν την ζωή τους για την πατρίδα, θα έχουν, όσο εμείς ζούμε, την ευγνωμοσύνη μας , τον σεβασμό μας και την ιερή υπόσχεση ότι δεν θα ξεχαστούν. Αντωνίου, Στάμου, Χατζηκωσταντής, Μαριδάκης, Τουρνάς, Κονίδης, Μέρλιν, Αρσλάνογλου, Κωστάκος, Δανιόλλος, Άννινος, Λάσκος, Τρουπάκης, Μυκόνιος, Ρουσσέν, Καβαλούδης, Σταράκης, Ξένος, είναι μερικά από τα ονόματα των 105 νεκρών των πληρωμάτων των Ελληνικών Υ/Β κατά τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο. Είναι τα ονόματα που το Πολεμικό Ναυτικό, τιμώντας την υπέρτατη θυσία τους, έδωσε σε πλοία του στόλου μας. Μια τιμή που αντανακλάται και στη Διοίκηση Υ/Β που αναλογικά, σύμφωνα δηλαδή με τον αριθμό υπηρετούντων σε αυτήν, είχε το μεγαλύτερο ποσοστό απωλειών από όλες τις Διοικήσεις των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων κατά τον Β! Π.Π.

Τιμούμε λοιπόν όλους αυτούς που έπραξαν το καθήκον τους, πιστοί στον όρκο που δώσανε να υπερασπίζονται τις σημαίες μέχρι την τελευταία ρανίδα του αίματός τους. Και Σημαία δεν είναι μόνο το ιερό σύμβολο κάθε Έθνους, αλλά η ιδέα του ίδιου του Έθνους . Υπερασπίζονταν λοιπόν την ίδια την ιδέα του Έθνους, της πατρίδας, στην οποία έδωσαν, το πολυτιμότερο δώρο του θεού προς τον άνθρωπο, την ζωή τους. Τα ονόματά τους αποτυπώθηκαν σε λίγες από τις πάμπολλες χρυσές σελίδες της ιστορίας της Ελλάδας. Πράξη σαν αυτή, να πεθάνεις δηλαδή για την πατρίδα, χωρίς στιγμή να σκεφτείς τι χάνεις ή τι αφήνεις πίσω σου, είναι πράξη ηρωισμού. Δεν θα πρέπει λοιπόν να τους θυμόμαστε ευκαιριακά, αλλά θα πρέπει να τους θυμόμαστε και κυρίως να τους τιμούμε πάντα, γιατί χάρη σ΄ αυτούς, αλλά και σε άλλους σαν αυτούς, σήμερα υπάρχουμε και ζούμε ελεύθεροι.
Είναι ιδιαίτερη τιμή για τον Σύνδεσμό μας η παρουσία όλων σας αλλά θα μου επιτρέψετε να αναφερθώ πρώτα στην παρουσία δύο ανθρώπων πολύ αγαπητών και ιδιαίτερα σεβαστών στην οικογένεια του Πολεμικού Ναυτικού, από όλους τους αποστράτους και τα εν ενεργεία στελέχη του. Ανθρώπων των οποίων η ζωντάνια και η ενεργητικότητα μας καθηλώνει, η πραότητα και η ευγένεια μας παραδειγματίζει, η παρουσία τους στις όποιες εκδηλώσεις μας, μας γεμίζει χαρά και μας τιμά. Αναφέρομαι στον πρώην Διοικητή Υποβρυχίων και Αρχηγό Στόλου, τον βετεράνο του Βου ΠΠ, τον Ναύαρχο Γεώργιο Μόραλη και στον πρώην Διοικητή Υποβρυχίων και βετεράνο του Βου ΠΠ, ναύαρχο Δημήτριο Δούση. Κύριοι Ναύαρχοι καλώς ήλθατε και πάλι.
Kύριοι Ναύαρχοι του Α.Ν.Σ κύριοι ανώτατοι αξιωματικοί κύριε Διοικητά Υ/Β κύριε Επιστολεύ κύριοι Κυβερνήτες και πληρώματα των Υ/Β μας Η παρουσία σας στην σημερινή εκδήλωση αποδεικνύει έμπρακτα ότι η στρατιωτική ηγεσία, αποδίδει τις δέουσες τιμές στη μνήμη των συναδέλφων μας, πληρωμάτων των Υ/Β κατά την διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, που έδωσαν τη ζωή τους για την ελευθερία της πατρίδος, πιστοί στον όρκο τους, στις αξίες του Έθνους και στις παραδόσεις του Πολεμικού Ναυτικού.
Κύριες και κύριοι, αγαπητά μέλη του Συνδέσμου μας, αγαπητοί φίλοι,
Πέραν του μνημοσύνου, είναι επιβεβλημένη μια μικρή ιστορική αναδρομή στις συνθήκες της εποχής, στη δράση των απολεσθέντων Υ/Β μας και την θυσία στο βωμό της πατρίδας των συναδέλφων μας.
Το ξέσπασμα του πολέμου βρίσκει την Ελλάδα με έξι Υ/Β (ΚΑΤΣΩΝΗΣ, ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗΣ, ΠΡΩΤΕΥΣ, ΝΗΡΕΥΣ, ΤΡΙΤΩΝ , ΓΛΑΥΚΟΣ). Εξ αυτών τα 5 ήταν επιχειρησιακά ενώ το Υ/Β ΓΛΑΥΚΟΣ βρισκόταν σε μακρά ακινησία λόγω ανάγκης εκτεταμένων επισκευών και αλλαγής συστοιχίας. Τα Υ/Β αυτά, είχαν ναυπηγηθεί το 1927 -28 είχαν δηλαδή ηλικία άνω των 12 ετών. Όχι τόσο η παλαιότητα της κατασκευής τους αλλά κυρίως η παρωχημένη για την εποχή τεχνολογία τους, αν και δημιουργούσε πολλαπλά προβλήματα στα πληρώματά τους, δεν στάθηκε εμπόδιο στο να αναλάβουν δράση από τις πρώτες μέρες του Ελληνοϊταλικού πολέμου.
Μία φράση του αειμνήστου Ναυάρχου Σακελλαρίου, Αρχηγού Στόλου στη περίοδο του πολέμου αποδίδει καλύτερα από κάθε άλλο σχολιασμό την κατάστασή τους:«…μόνο από το Ελληνικό Ναυτικό και από τα άξια πληρώματα τους μπορούσαν να διατηρηθούν στην ενέργεια και να δράσουν, ενώ σε οποιοδήποτε άλλο κράτος θα ήταν εκτός υπηρεσίας…».
Μετά την κατάρρευση του μετώπου και την μεταστάθμευση του στόλου στην Αλεξάνδρεια, στην Διοίκηση Υ/Β παραχωρήθηκαν από τους Βρεττανούς, δύο Υ/Β, το ΜΑΤΡΩΖΟΣ και το ΠΙΠΙΝΟΣ. Το τέλος του πολέμου την βρίσκει με τα μισά, αφού χάθηκαν τα ΠΡΩΤΕΥΣ – ΓΛΑΥΚΟΣ – ΤΡΙΤΩΝ – ΚΑΤΣΩΝΗΣ.
Πώς όμως χάθηκαν αυτά τα Υ/Β; ποια ήταν η τελευταία τους δράση;

Υ/Β ΠΡΩΤΕΥΣ
Το απόγευμα της της 26 Δεκεμβρίου 1940, απέπλευσε από τον Ναύσταθμο για την τρίτη περιπολία του. Έλαβε αποστολή να εκτελέσει πολεμική περιπολία στο στενό του ΟΤΡΑΝΤΟ και ειδικότερα στην περιοχή έξω από τον κόλπο της Αυλώνας, με προγραμματισμένη επιστροφή στη Βάση του την 8 Ιανουαρίου 1941.
Στις 10 το πρωί στις 29 Δεκεμβρίου 40 το Ελληνικό ατμόπλοιο ΙΩΝΙΑ, υπέκλεψε σήμα SΟS, ακολουθούμενου από το σήμα κινδύνου λόγω επιθέσεως από Υ/Β. Και τα δύο σήματα αυτά προέρχονταν από το Ιταλικό ατμόπλοιο SARDEGNA σε στίγμα που βρισκόταν στην είσοδο του κόλπου Αυλώνας. Τα σήματα αυτά τα αναδιαβίβασε στο Αρχηγείο Ναυτικού. Στην περιοχή του στίγματος δρούσε το Υ/Β ΠΡΩΤΕΥΣ και όσοι γνώριζαν τον τομέα του, στο άκουσμα αυτής της είδησης, πανηγύριζαν για την επιτυχία του αυτή. Η ευφορία αυτή στο προσωπικό του Ναυτικού αλλά και στην Ελληνική κοινή γνώμη κρατούσε μέρες, αλλά το Υ/Β για όλο το παραπάνω χρονικό διάστημα δεν έδινε σημεία ζωής.
Στους γνωρίζοντες τις διαδικασίες των Υ/Β, η ανησυχία για την τύχη του μεγάλωνε, επειδή για μέρες ακόμη, το Υ/Β εξακολουθούσε να τηρεί την περίεργη σιγή του. Πέρασε και η ημερομηνία επιστροφής του που ήταν στις 8 Ιανουαρίου 41 και η αγωνία και η ανησυχία αυξανόταν που το Υ/Β δεν είχε φανεί στον Ναύσταθμο. Έτσι στις 09:25 της 10 Ιανουαρίου 1941 στην αγωνιώδη προσμονή, έριξε μακάβριο φως, μια σχετική είδηση του ραδιοφωνικού σταθμού της Ρώμης. Σύμφωνα με την είδηση αυτή στις 10 το πρωί της 29 Δεκεμβρίου 1940, το Ιταλικό Τορπιλοβόλο ΑΝΤΑΡΕΣαντελήφθη ίχνη Τ/Λ και αμέσως μετά 3 ν.μ μακριά του είδε την ΠΡ ενός Υ/Β για λίγο έξω από τη θάλασσα. Το Ιταλικό σκάφος κατευθύνθηκε ταχύτατα προς το σημείο που είχε γίνει ορατό το Υ/Β, ετοιμάζοντας ταυτόχρονα 4 βόμβες βάθους ρυθμισμένες να εκραγούν σε μέγιστο βάθος. Ενώ ετοιμαζόταν για την βολή ξαφνικά μπροστά του εμφανίστηκε πάλι το ΠΡ τμήμα του Υ/Β μέχρι τον πυργίσκο να βγαίνει από την θάλασσα. Ακολούθησε βίαιος εμβολισμός του Υ/Β. Η αντίστροφη μέτρηση αρχίζει. Το Τορπιλοβόλο έπαθε αρκετές ζημιές με τον εμβολισμό αλλά κατόρθωσε να ρίξει τις βόμβες του. Το Υ/Β αναδύθηκε τελείως για λίγο με μεγάλη κλίση και αμέσως εξαφανίσθηκε κάτω από τα νερά. Μετά από λίγο εμφανίστηκαν στην επιφάνεια της θάλασσας φυσαλίδες, κηλίδες πετρελαίου και συντρίμμια. Από το Ιταλικό πλοίο καθαιρέθηκε βάρκα για ανεύρεση και περισυλλογή ναυαγών αλλά μόνο συντρίμμια μαζεύτηκαν.
Αυτές οι λεπτομερείς ειδήσεις οδήγησαν στο θλιβερό συμπέρασμα της ένδοξης απώλειας του Υ/Β. Το Υ/Β ΠΡΩΤΕΥΣ Υ-3 ήταν το πρώτο που απωλέσθηκε και η απώλειά των 48 μελών του, λύπησε βαθύτατα όλο το ναυτικό και ιδιαίτερα το προσωπικό των υπολοίπων Υ/Β, αλλά ταυτόχρονα γιγάντωσε ακόμα περισσότερο τις ψυχές τους. Ο χαμός του συγκλόνισε την Ελληνική κοινή γνώμη, γιατί ήταν παράλληλα και η πρώτη απώλεια του Ναυτικού μας. Το πώς και κατά πόσο επηρέασε και την πνευματική ελίτ της εποχής η υπέρτατη αυτή θυσία, φανερώνει και το ποίημα «Ο ΠΡΩΤΕΥΣ» που έγραψε ο ποιητής μας Άγγελος Σικελιανός προς τιμή των ηρωικών νεκρών του.

Υ/Β ΓΛΑΥΚΟΣ
Από τα τέλη του ’41 το Υ/Β ΓΛΑΥΚΟΣ και μετά το τέλος της δεύτερης πολεμικής περιπολίας του, βρίσκεται στη Βαλέτα της Μάλτας για γενική επισκευή. Στις 27 Φεβρουαρίου 1942 το λιμάνι της Βαλέτα, δέχεται επίθεση από την γερμανική Luftwaffe. Κατά την επίθεση αυτή σκοτώνονται ο Κυβερνήτης του υποβρυχίου Πλωτάρχης Βασίλης Αρσλάνογλου και ο Ανθυποπλοίαρχος Ιωάννης Κωστάκος. Στις 4 Απριλίου 1942 το λιμάνι δέχεται και πάλι επίθεση από τα γερμανικά αεροσκάφη, με αποτέλεσμα το ανήμπορο να αντιδράσει Υ/Β, να βληθεί και να βυθιστεί άδοξα μέσα σε δυο λεπτά. Η διασωθείσα σημαία του όμως, προσεφέρθη από τους τραυματίες του πληρώματος του Υ/Β, στον Βρεττανό ιατρό που τους περίθαλψε ως ένδειξη ευγνωμοσύνης. Αυτή η σημαία παρεδόθη από την Ελληνίδα σύζυγό του ιατρού, στη οικογένεια Αναστασοπούλου με σκοπό να επιστραφεί στο Πολεμικό Ναυτικό. Τον Νοέμβριο του 2012 αυτό έγινε πράξη. Η σημαία αυτή πλέον κοσμεί το γραφείο του Διοικητού Υ/Β.

Υ/Β ΤΡΙΤΩΝ
Στην 15η πολεμική περιπολία του, με κυβερνήτη τον υποπλοίαρχο Ε. Κοντογιάννη, στις 16 ΝΟΕ 1942 ευρισκόμενο στο Στενό Καφηρέα με αποστολή την αποβίβαση πρακτόρων και πολεμικού υλικού στην Κάρυστο εντοπίζει εχθρική νηοπομπή και επιτίθεται. Εντοπίζεται όμως και καταδιώκεται από Γερμανικό ανθυποβρυχιακό. Η καταδίωξη άρχισε στην περιοχή έξω από το Γαύριο της Άνδρου στις 18.30 και τελείωσε στις 22.35 βόρεια του στενού Καφηρέα. Μετά από πέντε επιθέσεις με συνολικά 58 Βόμβες βάθους και αφού αχρηστεύθηκαν τα πηδάλια βάθους και διευθύνσεως, τα βαθύμετρα, οι αντλίες, η γυροσκοπική πυξίδα, χαλάρωσαν οι σφιγκτήρες των καθόδων, αχρηστεύθηκε ο δεξιός κινητήρας του υποβρυχίου, κατέπεσε ο άξονας της αριστερής μηχανής, έσπασαν οι κοχλίες στήριξης των μηχανών και άρχισε να εκλύεται χλώριο από τις βρεγμένες συστοιχίες, ο Κυβερνήτης διέταξε ανάδυση και «εξόρμηση δια πυροβόλου». Η άνισος αλλά ηρωική αναμέτρηση καταλήγει στη βύθιση δια εμβολισμού του Υ/Β, την απώλεια 24 και την αιχμαλωσία 28 εκ των μελών του πληρώματος, ενώ οι Νικόλαος Μαρουλάς (Αρχικελευστής ηλεκτρολόγος) και Δ. Παπαδημητρίου (Δίοπος ηλεκτρολόγος) διέφυγαν κολυμπώντας προς την Εύβοια διαφεύγοντας στην συνέχεια προς την Μέση Ανατολή. Παράλληλα όμως με τη περισυλλογή των τραυματισμένων ναυαγών, μελών του πληρώματος του ΤΡΙΤΩΝ από τους Γερμανούς, αφαιρέθει από το βυθιζόμενο υποβρύχιο η πολεμική του σημαία. Η σημαία αυτή παρέμεινε στα χέρια του κυβερνήτη του Γερμανικού ανθυποβρυχιακού, υποπλοιάρχου Τζέρο Κλάινερ (Gero Kleiner), ως πολεμικό ενθύμιο/λάφυρο μέχρι τις 20 Σεπτεμβρίου 1972, οπότε σε αναγνώριση του ηρωισμού και της γενναιότητος του τότε πληρώματος, την παρέδωσε σε ειδική τελετή, στον τότε Πλωτάρχη Ιωάννη Μανιάτη, Κυβερνήτη παραλαβής του νέου υποβρύχιου ΤΡΙΤΩΝ S-112. Η πολεμική σημαία του ΤΡΙΤΩΝ βρίσκεται σήμερα στο γραφείο του Διοικητού Υ/Β.

Υ/Β ΚΑΤΣΩΝΗΣ
Στην 7η πολεμική περιπολία του, ευρισκόμενο βόρεια της Σκιάθου στις 14 Σεπτεμβρίου, το ΚΑΤΣΩΝΗΣ με κυβερνήτη τον Αντιπλοίαρχο Λάσκο, παρέμεινε σε περισκοπικό βάθος περιπολώντας κοντά στις ανατολικές ακτές του Πηλίου, περιμένοντας την διέλευση του ένφορτου πλοίου που σύμφωνα με τις πληροφορίες που είχε συλλέξει, ερχόταν από την Θεσσαλονίκη. Τις απογευματινές ώρες ευρισκόμενο βόρεια της Σκιάθου, αναδύθηκε, και έλαβε την πληροφορία από ένα μικρό ιστιοφόρο ότι ο καπνός που εκείνη την στιγμή διακρινόταν βόρεια στο βάθος του ορίζοντα, προερχόταν από μεγάλο ατμόπλοιο. Ο κυβερνήτης Αντιπλοίαρχος Β. Λάσκος θεωρώντας ότι επρόκειτο για το στόχο που περίμενε, διέταξε την άμεση κατάδυση του υποβρυχίου και πορεία προς το σημείο όπου είχε εμφανιστεί ο εχθρικός στόχος. Παράλληλα, ετοιμάσθηκαν οι πρωραίοι και πρυμναίοι τορπιλοσωλήνες, δόθηκαν οι τελευταίες οδηγίες και το υποβρύχιο τέθηκε σε κατάσταση «πολεμικής έγερσης». Στις οκτώ το βράδυ, διατάχθηκε ανάδυση. Η ομοχειρία του πυροβόλου πήρε θέση και το Υ/Β έπλευσε εν επιφανεία, και με τις δύο του μηχανές, εναντίον του εχθρικού στόχου. Βρισκόμενο σε απόσταση 2.000 μέτρων από τον εχθρικό στόχο, διέκρινε ότι αυτός αιφνίδια εξέπεμψε σήμα αναγνώρισης. Κατανοώντας ο Λάσκος ότι επρόκειτο περί εχθρικού πολεμικού πλοίου, έδωσε αμέσως διαταγή ταχείας κατάδυσης η οποία εξετελέσθη φέρνοντας το Υ/Β σε περισκοπικό βάθος. Παραμένοντας σε περισκοπικό βάθος ο ΚΑΤΣΩΝΗΣ διαπίστωσε ότι το εχθρικό πλοίο εξέπεμπε με ηχοεντοπιστική συσκευή. Το εχθρικό πλοίο ήταν γερμανικό ανθυποβρυχιακό που φθάνοντας πάνω από τον ΚΑΤΣΩΝΗ, πριν αυτός εκδηλώσει επίθεση, εξαπέλυσε τρεις δέσμες βομβών βάθους, με μικρά χρονικά διαστήματα ρίψης αναμεταξύ τους που εξερράγησαν πλησίον του Υ/Β προκαλώντας σοβαρές βλάβες, ανωμαλίες και διαρροές. Η κατάσταση εντός του Υ/Β ήταν δραματική: πηδάλια βάθους εκτός, έκλυση χλωρίου, γυροπυξίδα εκτός, βραχυκυκλώματα. Η αντίδραση του Λάσκου ήταν να διατάξει επείγουσα ανάδυση. Με το άνοιγμα της καθόδου του πυργίσκου βγήκαν στην γέφυρα ο κυβερνήτης, Βασίλης Λάσκος, ο Ανθχος Τρουπάκης ο Σμρος Λαμπρινούδης, η ομοχειρία του πυροβόλου καθώς και μέλη του πληρώματος. Αμέσως άρχισε η τροφοδότηση του πυροβόλου με πυρομαχικά από την πυριτιδαποθήκη του πλοίου προς την γέφυρα. Το πυροβόλο του ΚΑΤΣΩΝΗ άρχισε να βάλλει εναντίον του γερμανικού ανθυποβρυχιακού το οποίο άρχισε να ανταποδίδει τα πυρά με όλα τα βαριά και ελαφρά πολυβόλα που έφερε. Παραστατικά αναφέρει ο ύπαρχος του Κατσώνης, υποπλοίαρχος Ηλίας Τσουκαλάς:
«Υπό του υποβρυχίου εβλήθησαν εν όλω 12 βολαί πυροβόλου εκ των οποίων 4-5 επιτυχείς βολαί, επέτυχον να σιγήσουν το πρυμναίο πυροβόλον της κορβέττας, η οποία τότε έστρεψεν την πρώραν και επλησίασεν ολοταχώς προς εμβολισμόν. Η τελευταία βολή εβλήθη υπό του υποβρυχίου από αποστάσεως 50 μέτρων κατά της κορβέττας και την έπληξεν εις την γέφυραν. Εν τω μεταξύ η εχθρική κορβέττα, εγχείρισεν μετά τον εμβολισμόν, με ανάποδα και από εγγυτάτης αποστάσεως από της πρύμνης του υποβρυχίου, έβαλλεν με όλον τον όγκον του πυρός της και με χειροβομβίδας, τυφέκια και περίστροφα κατά της γεφύρας και επί των θαλασσερμάτων. Τότε υπήρξαν πάρα πολλά τα θύματα και εκ των επιπλεόντων εγγύς του πλοίου. Ο κυβερνήτης έπεσεν εν τη εκτελέσει του καθήκοντος επί της γεφύρας ομού μετά των λοιπών της ομοχειρίας του πυροβόλου. Τα σιδηρελάσματα της γεφύρας πλησίον της καθόδου του πυργίσκου ήσαν διάπυρα και εφλέγοντο.» Ο ίδιος πάντα εντός του Υ/Β προσπαθούσε να αποτρέψει το μοιραίο. Όταν πλέον τα πάντα είχαν κριθεί, ήταν αυτός που έδωσε την διαταγή εγκατάλειψης και βγήκε τελευταίος από την πρωραία κάθοδο την ώρα που το ΚΑΤΣΩΝΗΣ εβυθίζετο με μεγάλο θετικό εκκρεμές.
«Συμπαρέσυρεν εις την υστάτην αυτήν κατάδυσιν το ιερόν του φορτίο, τους νεκρούς του Κυβερνήτου, Αντιπλοιάρχου Λάσκου και των άλλων εκείνων γενναίων, οι οποίοι είχαν πέσει εις την Γέφυραν, τον πυργίσκον και το πυροβόλον, ηρωικοί υπερασπισταί της τιμής της Παρίδος », γράφει ο ναύαρχος Δ. Φωκάς στο βιβλίο του: «Έκθεσις επί της δράσεως του Β. Ναυτικού κατά τον Πόλεμον 40 - 44»
Απωλέσθησαν 32 μέλη του πληρώματος ενώ 17 αιχμαλωτίσθηκαν. Τρείς διασωθήκαν κολυμπώντας (Υπχος Τσουκαλάς και Υποκελευστής Α΄ Τσίγκρος στη Σκιάθο , Υποκελευστής Α΄ Αντωνίου στις ακτές Πηλίου).

Δεν είναι όμως δυνατόν να μην μνημονεύσουμε και τους
-Υποπλοίαρχο Νικόλαο Μέρλιν, Ύπαρχο του υποβρυχίου ΓΛΑΥΚΟΣ που επιβαίνων του Βρετανικού Υ/Β Perseus για απόκτηση εμπειρίας για να αναλάβει καθήκοντα Κυβερνήτου, απωλέσθη όταν αυτό προσέκρουσε σε νάρκη νότια της Κεφαλλονιάς, στις 6 Δεκεμβρίου του 1941.
-Υποπλοίαρχο Ρουσσέν, Κυβερνήτη του Υ/Β ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗΣ και Αρχικελευστή Η/Λ Κ. Στάση που φονεύθηκαν κατά την επιχείρηση ανακατάληψης των πλοίων από τους στασιαστές στην Αλεξάνδρεια στις 23 Απριλίου 1944.
Οι απωλεσθέντες των Υ/Β μας, όπως και τόσοι άλλοι αγωνιστές του Πολέμου ήσαν απλοί, καθημερινοί άνθρωποι που αγαπούσαν την Πατρίδα, την ιστορία της, τα ήθη και τα έθιμα της φυλής. Είχαν οράματα και ιδανικά, γι’ αυτά πολέμησαν και γι’ αυτά θυσιάστηκαν κάνοντας αξεπέραστες πράξεις. Η υπέρτατη θυσία τους, στο βωμό της ελευθερίας, των ιδεωδών, και της ανεξαρτησίας της πατρίδας μας, θα αποτελεί παντοτινά παράδειγμα για όλους μας. Έτσι κάθε χρόνο ο Ελληνικός Σύνδεσμος Υποβρυχίων θα αποδίδει τιμή, στη μνήμη των συναδέλφων μας, πληρωμάτων των Υ/Β που έδωσαν τη ζωή τους για την ελευθερία της πατρίδας μας πιστοί στον όρκο τους, στις αξίες του Έθνους, και στις παραδόσεις, του Πολεμικού Ναυτικού.
Όμως μαζί με αυτούς τους ηρωικούς νεκρούς, θυμόμαστε και τιμούμε και αυτούς που έφυγαν από την ζωή τον καιρό της ειρήνης. Αυτούς που με την δράση τους έγραψαν χρυσές σελίδες στην ιστορία του Ναυτικού μας και της χώρας μας, όπως τα πληρώματα των Υ/Β που επέστρεψαν νικηφόρα από την Αλεξάνδρεια μετά το τέλος του Πολέμου. Επίσης αυτούς που υπηρέτησαν στα νεότερα Υ/Β, αυτούς που συνυπηρετήσαμε, αυτούς που μαζί ζήσαμε και μοιραστήκαμε στιγμές. Όλοι αυτοί θα παραμείνουν για πάντα στη μνήμη μας».
Ακολούθησε προσκλητήριο πεσόντων από το μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Ελληνικού Συνδέσμου Υποβρυχίων Αντιπλοίαρχο (Ε) Δημήτριο Δέδη Π.Ν ε.α
Στην συνέχεια όλοι οι παριστάμενοι μετέβησαν στο ηρώο/μνημείο των πεσόντων στην νήσο ΙΜΙΑ όπου ο Πρόεδρος του Ελληνικού Συνδέσμου Υποβρυχίων Αντιναύαρχος Παναγιώτης Ραδίτσας Π.Ν ε.α κατέθεσε δάφνινο στεφάνι.

Ακολούθησε παράθεση καφέ – αναψυκτικών στην Λέσχη Αξιωματικών Ενόπλων Δυνάμεων όπου αντηλλάγησαν ευχές για τις επικείμενες εορτές των Χριστουγέννων και του νέου έτους και όλοι υποσχέθηκαν ότι θα παρευρεθούν στο Πολεμικό Μουσείο το Σάββατο 14 Ιανουαρίου για την κοπή της Πρωτοχρονιάτικης πίτας.

Ο Ελληνικός Σύνδεσμος Υποβρυχίων αισθάνεται την υποχρέωση να ευχαριστήσει, για μια ακόμη φορά, τον Νικόλαο Ταβουλάρη (γιό του συναδέλφου Βασιλόνικου Ταβουλάρη) για την ανιδιοτελή προσφορά του στον σύνδεσμό μας.

ο Πρόεδρος του Ελληνικού Συνδέσμου Υποβρυχίων Αντιναύαρχος Παναγιώτης Ραδίτσας Π.Ν ε.α κατέθεσε δάφνινο στεφάνι.

ο Πρόεδρος του Ελληνικού Συνδέσμου Υποβρυχίων Αντιναύαρχος Παναγιώτης Ραδίτσας Π.Ν ε.α κατέθεσε δάφνινο στεφάνι.

Πηγή: Χαράλαμπος Γιακουβάκης