Εκρηκτική Ύλη SEMTEX

Την εκρηκτική ύλη SEMTEX τη συναντάμε όλο και περισσότερο σε τρομοκρατικές επιθέσεις και λιγότερο σε νόμιμες χρήσεις αν και αρχικά είχε σχεδιαστεί για ελεγχόμενες καταστροφές. Είναι ένα ασταθές εκρηκτικό με ιστορία περίπου 60 ετών. Η στρατιωτική του χρήση είναι πολύ περιορισμένη και θα δούμε στη συνέχεια τους λόγους για αυτό.




Εισαγωγή
Η ιστορία του SEMTEX ξεκινάει στη Τσεχοσλοβακία τη δεκαετία του 1950 όταν ο χημικός Stanislav Brebera που εργάζονταν στην εταιρία VCHZ Synthesia μελετούσε τη δημιουργία μίας νέας πλαστικής εκρηκτικής ύλης, πιο ανθεκτικής και αποτελεσματικής από τη σύνθεση C4. Έτσι γεννήθηκε το SEMTEX που αρχικά ονομάστηκε Semtín από προάστιο όπου ξεκίνησε η μαζική παραγωγή του το 1964. Η επιτυχία του ήταν τεράστια και η εταιρία VCHZ Synthesia μετονομάστηκε σε Explosia SA και ξεκίνησε τις εξαγωγές με αποτέλεσμα πάνω από 14 τόνοι να χρησιμοποιηθούν στον πόλεμο του Βιετνάμ και η Λιβύη μόνο κατά την περίοδο 1975-1981 να αγοράσει πάνω από 700 τόνους. Έτσι σύντομα μεγάλες ποσότητες από SEMTEX κατέληξαν σε χέρια τρομοκρατών και η πώληση του περιορίστηκε δραστικά με πολύ αυστηρούς ελέγχους. Έπειτα από διεθνή συμφωνία το, έως τότε, μη ανιχνεύσιμο SEMTEX θα έπρεπε να γίνεται ανιχνεύσιμο με μέσα εντοπισμού εκρηκτικών υλών. Έτσι από το 1991 και έπειτα χημικές ουσίες προστέθηκαν ώστε να γίνεται πιο εύκολα αντιληπτό. Θα δούμε περισσότερες τεχνικές λεπτομέρειες στη συνέχεια.

Δομή του SEMTEX
Ως πλαστικό εκρηκτικό το SEMTEX είναι εύπλαστο, χρώματος κόκκινου ή πορτοκαλί προς καφέ με μεγάλη αντοχή σε ακραίες θερμοκρασίες, συγκεκριμένα από −40°C έως 60°C. Είναι αδιάβροχο και τα δύο βασικά συστατικά του είναι PETN και RDX σε αναλογία που διαφέρει ανάλογα τον τύπο. Στην επόμενη φωτογραφία βλέπουμε το χρώμα και την υφή που μπορεί να έχει το SEMTEX.



Έως το 1991 το SEMTEX ήταν άοσμο και αδύνατο να εντοπιστεί με οποιαδήποτε γνωστή μέθοδο εντοπισμού εκρηκτικών υλών. Από το 1991 και έπειτα για τον περιορισμό της παράνομης χρήσης του, προστέθηκαν χημικές ουσίες εντοπισμού. Αυτή διαδικασία πέρασε από τρία στάδια μέχρι τη σημερινή δομή του. Αυτά ήταν:

• Νιτρογλυκόλη
  Που είναι γνωστή και ως δινιτρικός εστέρας της αιθυλενογλυκόλης ή δινιτρική αιθυλενογλυκόλη. Αυτό το χημικό δίνει μία ξεχωριστή οσμή ώστε να βοηθήσει τον εντοπισμό.
• DMDNB
  Η ονομασία της χημικής σύνθεσης αυτής είναι 2.3-μεθύλιο-2.3-δινιτροβουτάνιο (3.4-δινιτροεξάνιο). Είναι μία χημική ένωση που χρησιμοποιείται κυρίως στις ΗΠΑ για τον εντοπισμό εκρηκτικών υλών καθώς οι σκύλοι είναι πολύ ευαίσθητοι σε αυτή και μπορούν να εντοπίσουν ακόμα και 0.5 σωματίδια σε 1 δισεκατομμύριο σωματίδια αέρα.
• PNT
  Η κατά την επιστιμονική του ονομασία μονονιτροτολουόλιο. Ένα εξίσου εύκολο στον εντοπισμό χημικό, αδιάλυτο σε νερό που έχει μία όμορφη πικρή μυρωδιά που θυμίζει αμύγδαλα.

Παρά την πρόσθεση μέσου εντοπισμού ακόμα και σήμερα το SEMTEX δεν έχει κανένα χαρακτηριστικό εντοπισμού μετά την πυροδότηση. Οι περισσότερες γνωστές τυποποιημένες εκρηκτικές ύλες έχουν μικρά (συνήθως μεταλλικά) σωματίδια από μία μοναδική χημική σύσταση που δίνουν τη δυνατότητα στους πυροτεχνουργούς να αναλύσουν, και να ανακαλύψουν ποιά εκρηκτική ύλη χρησιμοποιήθηκε μετά την πυροδότηση από τα υπολείμματα της έκρηξης.
Τέλος, θα δούμε τους διαφορετικούς τύπους που έχουν κατασκευαστεί έως σήμερα.

1. SEMTEX 1A
   Υπάρχει από το 1964 με χημική σύνθεση από 76% PETN, 4.6% RDX, 9.4% πλαστικοποιητή στυρενίου-βουταδιενίου, 9% άλλοι πλαστικοποιητές (κιτρικό τριβουτύλιο και n-οκτυλεστέρα), 0.5% αντιοξειδωτικό Ν-φαινυλο-2-ναφθυλαμίνη και 0.5% χρώμα Σουδάν IV. Έχει κόκκινο χρώμα και είναι διαθέσιμο σε κυλίνδρους με διάμετρο 21 χιλιοστά και βάρος 300 γραμμάρια αλλά και μεγαλύτερους χάρτινους κυλίνδρους βάρους 250, 500 και 1000 γραμμαρίων.
2.  
   


3. SEMTEX 10
   Ξεκίνησε το 1987 με ίδια χαρακτηριστικά με το SEMTEX 1A με πολύ μικρή διαφορά στην αναλογία PETN/RDX και το χρώμα του που είναι μαύρο. Υπάρχει διαθέσιμο μόνο σε συσκευασίες της 1 λίβρας (0.45 κιλά) από πλαστικό όπως φαίνεται στην επόμενη φωτογραφία.
4.  
   


5. SEMTEX H ή 1H ή SE
   Από το 1967 κατασκευάζεται αυτό το εκρηκτικό με αρκετά διαφορετική σύνθεση από τα προηγούμενα. Συγκεκριμένα έχει 40.9% PETN, 41.2% RDX, 9% πλαστικοποιητή στυρενίου-βουταδιενίου, 7.9% άλλοι πλαστικοποιητές (κιτρικό τριβουτύλιο και n-οκτυλεστέρα), 0.5% αντιοξειδωτικό Ν-φαινυλο-2-ναφθυλαμίνη και 0.5% χρώμα Σουδάν I. Η συσκευασία του είναι σε ορθογώνια τεμάχια των 500, 1000, 2000 ή 2500 γραμμαρίων με κάλυμμα από χαρτί με παραφίνη. Βλέπετε σχετικά παραδείγματα παρακάτω.
6.  
   


7. SEMTEX 1AP ή 2P
   Αυτός είναι ένας νεώτερος τύπος χρώματος κόκκινου προς καφέ και σχεδιασμένος για καταστροφές. Η δομή του είναι 58.45% PETN, 22.9% RDX, 9.2% πλαστικοποιητή στυρενίου-βουταδιενίου, 8.45% άλλοι πλαστικοποιητές (κιτρικό τριβουτύλιο και n-οκτυλεστέρα) και 0.5% αντιοξειδωτικό Ν-φαινυλο-2-ναφθυλαμίνη.
8.  
   

Με τα παραπάνω δεδομένα, πρέπει να γνωρίζουμε ότι σήμερα όλοι οι τύποι SEMTEX έχουν τη δομή εύπλαστου πλαστικού, μυρωδιά παρόμοια με αυτή από το λάδι μηχανής, είναι μη τοξικό, πολύ ευαίσθητο σε μηχανικό τράνταγμα και τριβή, εύφλεκτο (ανάβει και καίγεται σαν κερί, δεν εκρήγνυται με φωτιά). Ιδανικό για κατεδαφίσεις, κόψιμο μετάλλων και υποβρύχιες καταστροφές καθώς είναι αδιάβροχο. Τέλος όσα έχουν κατασκευαστεί πρίν το 1991 δεν είναι ανιχνεύσιμα και σήμερα υπολογίζεται ότι πάνω από 40000 τόνοι τέτοιας εκρηκτικής ύλης είναι διαθέσιμα σε παράνομες οργανώσεις.

Τεχνικά Χαρακτηριστικά
Εκρηκτικές Ύλες                                                    : SEMTEX
Ταχύτητα Έκρηξης                                                : 7670 m/s (25164 ft/s)
Συντελεστής Σχετική ς Αποτελεσματικότητας : 1.35 RE
Αδιαβροχοποίηση                                                  : Εξαιρετική
Τοξικές Αναθυμιάσεις                                           : Καθόλου

Πλεονεκτήματα
Το SEMTEX είναι ένα εξαιρετικό πλαστικό εκρηκτικό με πολλά πλεονεκτήματα. Τα τρια πιο βασικά από αυτά είναι:

1. Ισχύς
   Είναι ένα πολύ ισχυρό πλαστικό εκρηκτικό με δυνατότητα για πολλές διαφορετικές χρήσεις.
2. Δομή
   Η δομή του του επιτρέπει τη χρήση σε εσωτερικούς χώρους (δεν είναι τοξικό) αλλά και σε υποβρύχιες καταστροφές.
3. Ευχρηστία
   Όπως όλα τα πλαστικά εκρητικά έτσι και το SEMTEX είναι εύπλαστο και μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε σημεία που δε θα ήταν εφικτό με μία τυποποιημένη συσκευασία.

Μειονεκτήματα
Αντίστοιχα τα μεγαλύτερα μειονεκτήματα είναι:

1. Διαθεσιμότητα
   Είναι ένα εκρηκτικό που δε χρησιμοποιείται αρκετά από ένοπλες δυνάμεις και κατ’ επέκταση υπάρχει περιορισμένη εμπειρία.
2. Αστάθεια
   Είναι πιο ευαίσθητο σε μηχανικό τράνταγμα και τριβή από το επίσης πλαστικό εκρητικό σύνθεσης C4.
3. Εντοπισμός
   Ακόμα και σήμερα υπάρχουν μεγάλες ποσότητες από μη ανιχνεύσιμο SEMTEX που κάνει την εργασία των πυροτεχνουργών αλλά και την καθημερινή ζωή μας πολύ πιο επικίνδυνη.

Χρήσεις
Όπως ήδη αναφέραμε έχει πολλές δυνατότητες με μόνο περιορισμό τα τραντάγματα και θερμοκρασίες χαμηλότερες των −40°C η μεγαλύτερες των 60°C. Κατά συνέπεια είναι ιδανικό για κλειστούς χώρους, κατεδαφίσεις, υποβρύχιες καταστροφές (έως βάθος 100 μέτρων), κόψιμο μετάλλων και αρκετές ακόμα καταστροφές. Επίσης, στο βιομηχανικό χώρο το συναντάμε και σε πυροκροτητές όπως αυτός της επόμενης φωτογραφίας.




Βασική Χρήση
Όπως σε όλα τα πλαστικά εκρηκτικά έτσι και εδώ η πυροδότηση του μπορεί να γίνει με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους. Ωστόσο πάντα πρέπει να ακολουθούμε κάποιες γενικές αρχές που θα περιγράψουμε στη συνέχεια.

• Ηλεκτρική και Απλή Πυροδότηση
  Πρέπει να γνωρίζουμε ότι ο πυροκρότητής πρέπει να βρίσκεται περίπου 3.8 εκατοστά (1 1/2 ίντσες) μέσα στην εκρηκτική ύλη. Σχετικό παράδειγμα:
• 
  
   
• Και μπορούμε να κάνουμε το ίδιο τοποθετώντας τον πυροκροτητή ανάμεσα από δύο ράβδους SEMTEX
• 
  
   
• Ακόμα και να κόψουμε ένα κομμάτι και να το κολλήσουμε πάνω από τον πυροκροτητή:
• 
  


•  
• Πυροδότηση με Ακαριαίο Πυραγωγό Σχοινί
  Με ακαριαίο πυραγωγό σχοινί η διαδικασία είναι διαφορετική καθώς θα πρέπει να αφαιρέσουμε ένα τμήμα από τη ράβδο SEMTEX, να τοποθετήσουμε το ακαριαίο πυραγωγό σχοινί μέσα και τέλος να το σκεπάσουμε με το τμήμα που αφαιρέσαμε και μονωτική ταινία. Το ίδιο μπορεί να γίνει και με δύο ράβδους χωρίς να αφαιρέσουμε τμήμα του εκρηκτικού.
• 
  
   
•  
• Για την ασφαλή πυροδότηση το ακαριαίο πυραγωγό σχοινί που θα τοποθετηθεί μέσα στο εκρηκτικό πρέπει να έχει δεθεί με έναν από τους δύο κόμπους που βλέπετε δεξιά και αριστερά στο παρακάτω σχεδιάγραμμα.
•  
• 
  


• Πυροδότηση του SEMTEX 1AP/2P
  Σε αυτή την περίπτωση μπορούμε να περάσουμε το ακαριαίο πυραγωγό σχοινί μέσα από κάθε SEMTEX 1AP/2P καθώς έχουν ήδη οπή για αυτό το σκοπό. Στη συνέχεια μπορούμε σειριακά να ενώσουμε όσα απαιτεί η εκάστοτε καταστροφή.
•  
  

Φυσικά υπάρχουν δεκάδες ακόμα τρόποι και τεχνικές αλλά αυτές είναι οι βασικές αρχές που πρέπει να ακολουθούνται στην πλειοψηφία των περιπτώσεων.


Πηγή:  defensegr.wordpress.com