Μπάρα

Τρίτη 10 Μαρτίου 2015

Η Ιστορία της Μουσικής του Πολεμικού Ναυτικού

 thireos
Το Μουσικό Τμήμα του Π.Ν. άρχισε να συγκροτείται το 1881. Μέχρι τότε οι εθιμοτυπικές ανάγκες στις εκδηλώσεις του Ναυτικού (π.χ. ανάκρουση του Εθνικού Ύμνου), καλύπτονταν από την Στρατιωτική Μουσική της Φρουράς Αθηνών. Οι υπαξιωματικοί και ναύτες τυμπανιστές και σαλπιγκτές που ήδη από το 1830 υπηρετούσαν στο Π.Ν., δεν συγκροτούσαν ενιαίο τμήμα, αλλά ήσαν κατανεμημένοι ανά δύο έως τέσσερις στα πλοία και στις υπηρεσίες ξηράς, προκειμένου να σημαίνουν τις κινήσεις του ημερήσιου προγράμματος του πληρώματος και να αποδίδουν τιμές στην Σημαία και στους υψηλόβαθμους επισκέπτες. Στις 6 Ιουλίου 1881, κατατάχθηκε ο ζακύνθιος στην καταγωγή μουσικός Άγγελος Καλαμάς, για τον οποίο γράφεται ότι υπήρξε «ο πρώτος συστήσας και οργανώσας την μουσικήν του ναυτικού».
istoria1Η πρώτη καταγεγραμμένη–τεκμηριωμένη εμφάνιση της ναυτικής μουσικής πραγματοποιήθηκε τον Μάρτιο–Ιούνιο 1884, κατά τον εκπαιδευτικό πλου –στην ουσία επίδειξη της ελληνικής Σημαίας– του ευδρόμου ΝΑΥΑΡΧΟΣ ΜΙΑΟΥΛΗΣ, (όπου και είχε εγκατασταθεί μετά τη σύστασή της), σε λιμάνια τής υπό τουρκική κατοχή Βόρειας Ελλάδας, των νησιών του Β.Α. Αιγαίου, των παραλίων της Μικράς Ασίας, της Κύπρου και σε λιμάνια της Βόρειας Αφρικής. Η εμφάνιση του πλοίου, των Ναυτικών Δοκίμων και της Μουσικής η οποία κατά τον κατάπλου του ευδρόμου στα διάφορα λιμάνια παιάνιζε εθνικά θούρια και στη συνέχεια έδινε συναυλίες σε κεντρικές πλατείες των πόλεων, ενδυνάμωνε το εθνικό φρόνημα των Ελλήνων των υπόδουλων περιοχών.
Το 1888, με το Διάταγμα για τον οργανισμό των πληρωμάτων του Στόλου, ως έδρα της Μουσικής και του σχολείου μουσικών ορίζετο το Κεντρικό Προγυμναστήριο Πόρου. Επειδή όμως, η παρουσία της Μπάντας ήταν απαραίτητη για την διεκπεραίωση εθιμοτυπικών υποχρεώσεων (π.χ. απόδοση τιμών κατά την επίσκεψη επισήμων ή κατά την υποδοχή ξένων πολεμικών πλοίων), η Μουσική ήταν εγκατεστημένη επί της ναυαρχίδας του Στόλου που από το 1890 ήταν το νεότευκτο Θ/Κ ΨΑΡΑ, γι' αυτό αποκαλείτο και Μουσική της Ναυτικής Θωρηκτής Μοίρας.
Ένας σημαντικός πρώτος σταθμός στην ιστορία της Μουσικής, είναι η συμμετοχή της στις τελετές των πρώτων σύγχρονων ολυμπιακών αγώνων που διεξήχθησαν στην Αθήνα, από τις 25 Μαρτίου μέχρι τις 3 Απριλίου 1896.
Κατά τον ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897, η Μουσική, επιβαίνουσα του Θ/Κ ΨΑΡΑ ακολούθησε το Στόλο.
Στις 26 Νοεμβρίου 1905, υπογράφτηκε το Β.Δ. «περί της συγκροτήσεως της ναυτικής μουσικής» το οποίο είναι το πρώτο διάταγμα που καθιέρωνε τη δύναμή της και τις οργανικές θέσεις των στελεχών της. Η δύναμη της Μουσικής,istoria4 σύμφωνα με το Διάταγμα αυτό, συνίστατο από τον Αρχιμουσικό α΄ τάξεως, 1 Αρχικελευστή, 5 Κελευστές, 10 Υποκελευστές, 12 Διόπους και 5 Ναύτες διπλωματούχους μουσικούς.
Με την απόκτηση το 1911, του νεότευκτου θωρηκτού ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΑΒΕΡΩΦ, η Μουσική του Π.Ν. εγκαταστάθηκε επί του πλοίου. Από τότε και για μια μεγάλη περίοδό της, η ιστορία της Μουσικής Π.Ν. είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ένδοξη ιστορία του ΑΒΕΡΩΦ. Χαρακτηριστικό είναι ότι το Μουσικό Τμήμα του Π.Ν., αν και δεν ανήκε στην οργανική δύναμη του θωρηκτού, αποκαλείτο ανεπίσημα ως «η Μπάντα του ΑΒΕΡΩΦ».
Κατά την περίοδο των Βαλκανικών Πολέμων 1912-13 και των επιχειρήσεων της περιόδου 1919-1922, η Μουσική επιβαίνουσα του ΑΒΕΡΩΦ, ακολούθησε το Στόλο και με την παρουσία της εμψύχωνε και ψυχαγωγούσε τα πληρώματα και τους πληθυσμούς των περιοχών όπου δραστηριοποιείτο ο Στόλος. Παρά τις περιπέτειες των πολεμικών επιχειρήσεων η Μουσική υπό την καθοδήγηση του ικανότατου αρχιμουσικού της Υποπλοίαρχου Μιχαήλ Σπινέλη, βελτίωσε εντυπωσιακά την απόδοσή της και έφθασε σε υψηλά επίπεδα, ώστε να καθιερωθεί ως μια από τις καλύτερες ορχήστρες πνευστών της Ελλάδας. Αυτή η επιτυχημένη πορεία της Μουσικής, ανακόπηκε ξαφνικά στις 10 Μαρτίου 1923, όταν λόγω των άσχημων καιρικών συνθηκών που επικρατούσαν στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ Ναυστάθμου Σαλαμίνας και Ψυτάλλειας, το επίτακτο ναυαγοσωστικό ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ Ζ΄ που χρησιμοποιείτο σαν «ευκαιρία», δηλαδή για την μεταφορά των εξοδούχων του Στόλου, ανατράπηκε με τραγικό επακόλουθο τον πνιγμό 262 αξιωματικών, υπαξιωματικών και ναυτών, ανάμεσά τους και 21 μουσικοί. Απωλέσθηκε δηλαδή το σύνολο σχεδόν των μουσικών, με εξαίρεση εκείνους που είχαν υπηρεσία «ένδον».
Το κενό που δημιουργήθηκε καλύφθηκε σύντομα, ύστερα από μια σειρά Διαταγμάτων, με τα οποία η Μουσική του Πολεμικού Ναυτικού, ουσιαστικά επανιδρύθηκε. Με αυτό τον τρόπο, από τον Μάιο του 1923, η Μουσική έχοντας συμπληρώσει σ' ένα μεγάλο ποσοστό τα κενά στη οργανική της δύναμη, εγκαταστάθηκε στο Ναύσταθμο Σαλαμίνας, υπαγόμενη στη Διεύθυνση Διοικητικής Υπηρεσίας Ναυστάθμου (ΔΔΥΝ) ενώ ένα τμήμα της παρέμεινε επί του ΑΒΕΡΩΦ για την κάλυψη των αναγκών της αρχηγίδος του Στόλου. Έτσι για πρώτη φορά στην ιστορία της, η Μουσική του Π.Ν. αποτελείτο από δύο τμήματα: Το Τμήμα Μουσικής Ναυστάθμου, που ήταν και το επίσημο Μουσικό Τμήμα του Ναυτικού και το Τμήμα Μουσικής Στόλου.
istoria6Το 1926, η Μουσική του Π.Ν. πρώτη απ' όλες τις ελληνικές Στρατιωτικές Μουσικές, παρουσίασε στις επίσημες εμφανίσεις της ραβδούχο ο οποίος κάτω από τις οδηγίες του αρχιμουσικού, κατευθύνει και δίνει τα παραγγέλματα στους μουσικούς. Την ίδια χρονιά, η Μουσική πρωτοπορεί για μια ακόμη φορά παρουσιάζοντας την εκτέλεση σχηματισμών ακριβείας, σύμφωνα με τα πρότυπα που ακολουθούσαν οι ευρωπαϊκές Στρατιωτικές Μπάντες. Οι καινοτομίες της Μουσικής συνεχίσθηκαν και το 1932, με την απόκτηση ως «μασκότ» μιας κατσίκας η οποία «ντυμένη» με ναυτική στολή ακολουθούσε στις εμφανίσεις της, την Μπάντα.
Το 1932, η έδρα της Μπάντας μεταφέρθηκε στο Κεντρικό Προγυμναστήριο Πόρου, όπου και παρέμεινε μέχρι τον Σεπτέμβριο 1936, οπότε επανήλθε στο Ναύσταθμο Σαλαμίνας.
Τον Ιανουάριο 1941, η Μουσική εγκαταστάθηκε σε χώρους του κτηρίου της Σχολής Πυροβολικού, στον Σκαραμαγκά. Εκεί παρέμεινε μέχρι τον Απρίλιο του 1941, οπότε μετά την κατάρρευση του Μετώπου, η Μουσική με επικεφαλής τον Ανθυποπλοίαρχο Σταύρο Καγκελάρη, ακολούθησε την αποδημία του Στόλου στη Μ. Ανατολή, συμμετέχοντας στην περιπετειώδη διαφυγή του θρυλικού ΑΒΕΡΩΦ.
Στην Αίγυπτο, αρχικά η Μουσική εγκαταστάθηκε στο επίτακτο επιβατηγό ΙΩΝΙΑ και αργότερα το 1942, επανήλθε στον ΑΒΕΡΩΦ. Σε όλη τη διάρκεια του πολέμου, η Μουσική του Ναυτικού επιτέλεσε με άψογο τρόπο τα καθήκοντά της συμβάλλοντας στην ανύψωση και στη διατήρηση του εθνικού φρονήματος, αλλά και στη ψυχαγωγία των πληρωμάτων του Στόλου και των ομογενών μας.
Μετά την απελευθέρωση, η Μουσική συνέχισε να παραμένει επί του ΑΒΕΡΩΦ έως τις 23 Ιουλίου 1945, οπότε τμήμα της μετατέθηκε στο Σκαραμαγκά (Κ.Ε. ΠΑΛΑΣΚΑΣ) για την εκπαίδευση των κληρωτών. Τον επόμενο χρόνο (1946), ωςistoria7 έδρα της Μουσικής ορίσθηκε το ΚΕΠΑΛ. Συγχρόνως δημιουργήθηκε το Τμήμα Μουσικής Ναυστάθμου Σαλαμίνας (καταργήθηκε το 1952). Το 1958, με την ίδρυση του Ναυστάθμου Κρήτης και του Αρχηγείου Κρητικού και Ιονίου Πελάγους (ΑΚΙΠ), συστάθηκε το Τμήμα Μουσικής ΑΚΙΠ με έδρα αρχικά επί του Κ/Δ ΕΛΛΗ και στη συνέχεια το Ναυτικό Σταθμό Κρήτης (ΝΑΣΚΡΗ). Την επόμενη χρονιά, η κατάργηση του Αρχηγείου Στόλου σήμανε και την διάλυση του Μουσικού Τμήματος Στόλου μέχρι το 1968, οπότε με την επανίδρυση του Αρχηγείου, ανασυστάθηκε και το Τμήμα Μουσικής Α.Σ. που λειτούργησε μέχρι την εκ νέου κατάργησή του τον Μάρτιο 2011 και την ένταξη των μουσικών στο κεντρικό Μουσικό Τμήμα του Π.Ν., δηλαδή στη Μπάντα της Δ.Ν.Ε.
istoria9Από τις 19 Ιουνίου 2008, μετά την τροποποίηση στη δομή και λειτουργία του ΚΕΠΑΛ η Μουσική Π.Ν. υπάγεται διοικητικά ως ανεξάρτητο τμήμα στη Ναυτική Βάση Κανελλόπουλος.
Στο πλαίσιο της Μουσικής λειτουργεί και η Ορχήστρα Ελαφράς Μουσικής. Η δημιουργία της τοποθετείται στη δεκαετία του 1910. Αποστολή της διαχρονικά είναι η συμμετοχή σε χοροεσπερίδες, σε δεξιώσεις και η ψυχαγωγία των πληρωμάτων του Στόλου και των νοσηλευομένων στα Νοσοκομεία του Π.Ν. Στο πλαίσιο της κοινωνικής προσφοράς του Π.Ν., η Ελαφρά Ορχήστρα διατίθεται και για την κάλυψη αναγκών διάφορων εκδηλώσεων πολιτιστικών και κοινωνικών φορέων της Πατρίδας μας.
Από τα πρώτα βήματα της Μουσικής του Ναυτικού, λήφθηκε πρόνοια για την τοποθέτηση ως επικεφαλής της, διπλωματούχου και έμπειρου αρχιμουσικού. Πρώτος αρχιμουσικός, αρχικά ως Αρχικελευστής και από το 1890 (με τη σύσταση θέσης αξιωματικού αρχιμουσικού) ως Αρχιμουσικός α΄τάξεως (Σημαιοφόρος), υπήρξε ο Άγγελος Καλαμάς. Ο εξαίρετος αυτός αρχιμουσικός έθεσε τα στέρεα θεμέλια για την ανάπτυξη του Μουσικού Τμήματος του Π.Ν.
Η πλήρωση της θέσης του αρχιμουσικού, καλύπτεται από μουσικούς που εξελίσσονται σταδιοδρομικά μετά από σπουδές σε ωδεία. Αρκετοί από τους αρχιμουσικούς —όπως ο Γερ. Φρεν, ο Σπ. Μπελώνης, ο Σπ. Αργαλιάς, ο Αντ. Ζερβός—, υπήρξαν και ταλαντούχοι συνθέτες έργων ρεπερτορίου Μπάντας.
Από τη συγκρότηση της Μπάντας Π.Ν. μέχρι σήμερα, 19 αξιωματικοί έχουν διατελέσει Αρχιμουσικοί της. Σήμερα, Αρχιμουσικός της Μπάντας Π.Ν. είναι ο Πλωτάρχης (Ε) Γεώργιος Τσιλιμπάρης ΠΝ.
Από την σύσταση της Μπάντας του Π.Ν., η εκπαίδευση των μουσικών γινόταν κυρίως επί του πλοίου που επέβαινε, αρχικά επί του ευδρόμου ΝΑΥΑΡΧΟΣ ΜΙΑΟΥΛΗΣ, στη συνέχεια επί του Θ/Κ ΨΑΡΑ και αργότερα επί του Θ/Κ ΑΒΕΡΩΦ. Μετά την πολυτάραχη στο πολιτικό και στο στρατιωτικό πεδίο, δεκαετία 1912-1922 και την επάνοδο στα ειρηνικά έργα, στο πλαίσιο της αναδιοργάνωσης της εκπαίδευσης στο Π.Ν., κρίθηκε αναγκαία η ίδρυση και η συστηματική λειτουργία Σχολής Μουσικών. Προς τον σκοπό αυτό στο διάστημα 1923-1925, εκδόθηκε σειρά Διαταγμάτων με τα οποία συστήνετο Σχολή Μουσικών Π.Ν. Η αναδιοργάνωση και συστηματοποίηση της εκπαίδευσης των μουσικών, ολοκληρώθηκε με την έκδοση του Προεδρικού Διατάγματος της 30ης Αυγούστου 1925 «περί συστάσεως Σχολής Μουσικών και περί του τρόπου της κατατάξεως και της προαγωγής αυτών». Το διάταγμα, όριζε ως έδρα της Σχολής την έδρα της Μουσικής και ως διευθυντή της τον εκάστοτε αρχιμουσικό Π.Ν. Πρώτη έδρα της Σχολής υπήρξε η Διεύθυνση Διοικητικής Υπηρεσίας Ναυστάθμου Σαλαμίνας (ΔΔΥΝ). Πρώτος διευθυντής της Σχολής ανέλαβε ο Υποπλοίαρχος –αρχιμουσικός Μιχαήλ Σπινέλης.
Τον Ιούνιο 2008, στο πλαίσιο των αλλαγών στη δομή και λειτουργία του ΚΕΠΑΛ, η Σχολή Μουσικών παρέμεινε υπαγόμενη στο ΚΕΠΑΛ. Ο αρχιμουσικός Π.Ν. δεν είναι πλέον και διευθυντής της Σχολής, αλλά τα καθήκοντα αυτά αναλαμβάνει άλλος αξιωματικός μουσικός. Σήμερα, στη θέση αυτή υπηρετεί ο Πλωτάρχης (Ε) Σέργιος Γιώτης ΠΝ.
Ένα βασικό στοιχείο που προσδίδει μεγαλοπρέπεια στην εμφάνιση κάθε Στρατιωτικής Μπάντας, είναι οι εντυπωσιακές επίσημες στολές των μουσικών. Το Π.Ν. καθιέρωσε επίσημη στολή για τα στελέχη της Μουσικής, το έτος 1936. Μέχριistoria5 τότε, στις επίσημες εμφανίσεις της Μπάντας, οι μουσικοί φορούσαν τις στολές που προβλέπονταν για τους ομοιόβαθμούς τους μάχιμους υπαξιωματικούς και ναύτες, με την διαφορά του διακριτικού σήματος της ειδικότητας (χρυσοκέντητη ή αργυροκέντητη λύρα), και της ραφής των διακριτικών των βαθμών σε ταινία από ερέα (τσόχα) λευκού χρώματος. Η επίσημη αυτή στολή, είχε ως πρότυπο τη στολή των μουσικών της Μπάντας των Βρετανών Πεζοναυτών, με μόνη αλλαγή από πλευράς Π.Ν., στη χρήση του μπλε χρώματος αντί του κόκκινου. Με τον Κανονισμό του 1936, καθιερώθηκε και το λευκό κράνος (κάσκα) των μουσικών το οποίο φέρεται μέχρι σήμερα. Τροποποιήσεις στην επίσημη στολή των μουσικών, έγιναν με τον Κανονισμό Στολών Β. Ναυτικού του 1956. Η τωρινή επίσημη στολή των μουσικών, καθιερώθηκε με τον Κανονισμό Στολών Π.Ν. του 1985.
Η Μουσική του Πολεμικού Ναυτικού διαθέτει πλούσιο ρεπερτόριο από όλα τα είδη της μουσικής. Εμβατήρια ελληνικά και ξένα, «μάρτσιες» Trionfale και Funebre (εμβατήρια θρησκευτικά θριαμβικά ή πένθιμα), διασκευές έργων κλασικής μουσικής, ελληνικής παραδοσιακής μουσικής, ελληνικής και ξένης ελαφράς μουσικής, αποτελούν το ρεπερτόριο της Μπάντας και της Ορχήστρας Ελαφράς Μουσικής. Το πιο γνωστό εμβατήριο που παιανίζει η Μουσική, είναι το αντιπροσωπευτικό εμβατήριο του Ναυτικού «Ο Ναύτης του Αιγαίου». Έργο του Κωνσταντίνου Λυκόρτα, γράφτηκε το 1912 και είναι αφιερωμένο στο δοξασμένο Αρχηγό του Στόλου του Αιγαίου Ναύαρχο Παύλο Κουντουριώτη.
Η πολιτιστική και κοινωνική προσφορά της Μουσικής Π.Ν., περιλαμβάνει τη διοργάνωση μεγάλου αριθμού συναυλιών της Μπάντας, στη τηλεόραση, το ραδιόφωνο, σε πόλεις και νησιά της Ελλάδας. Ιδιαίτερα εντυπωσιακή είναι η παρουσία της Μουσικής Π.Ν. και εκτός των ελληνικών συνόρων.
Από τα πρώτα χρόνια της σύστασής της, η Μουσική έχει πραγματοποιήσει τις ακόλουθες εμφανίσεις στο εξωτερικό: το 1884 στις υπόδουλες περιοχές της Μακεδονίας, των νησιών του Αιγαίου, στη Κύπρο και την Αίγυπτο, το 1885 στην Τουλών της Γαλλίας, το 1899 στη Μασσαλία, το 1902 στην Αγγλία, Ρωσία, Γερμανία και Δανία, το 1911 και πάλι στην Αγγλία, το 1912 στην Αίγυπτο, το 1937 στο Αλγέρι, Αγγλία, Πορτογαλία και Κωνσταντινούπολη, το Σεπτέμβριο 1955 στο Ντουμπρόβνικ της Κροατίας (τότε Γιουγκοσλαβίας), τον Ιούνιο 1956 στην Τουλών, το Μάιο 1958 στη Βηρυτό του Λιβάνου, το 1996 στη Βάρνα της Βουλγαρίας και τον Ιούλιο 2007 στο Παρίσι συμμετέχοντας στις εκδηλώσεις της εθνικής εορτής της Γαλλίας.
Από το 1999, η Μπάντα λαμβάνει μέρος σε Διεθνή Φεστιβάλ Στρατιωτικών Μουσικών, όπου διακρίνεται για το ρεπερτόριο και την επίδειξη των άψογων σχηματισμών ακριβείας που παρουσιάζει. Η παρουσία της Μουσικής σε διεθνήistoria3 φεστιβάλ αποτελεί σημαντική κατάκτηση, αφού η συμμετοχή σ' αυτά, προϋποθέτει ιδιαίτερα υψηλό επίπεδο τόσο στη μουσική κατάρτιση, όσο και στη παρουσίαση του προγράμματος. Στον τομέα της διεθνούς δραστηριότητας της Μπάντας Π.Ν., μουσικοί της στελέχωσαν από το 1974 μέχρι το 2010, την Μπάντα του Νατοϊκού Στρατηγείου (CINCSΟUTH Band) στη Νεάπολη της Ιταλίας.
Η Μουσική από το 1999 μέχρι σήμερα έχει λάβει μέρος στα παρακάτω Διεθνή Φεστιβάλ Στρατιωτικών Μουσικών: 1999 Χερλέν (Ολλανδία), 2000 Κρακοβία (Πολωνία), 2001 Μονς (Βέλγιο), 2002 Νίκαια (Γαλλία), 2005 Κέρκυρα (1ο Διεθνές Φεστιβάλ Φιλαρμονικών), 2006 Αλεξάνδρεια (Αίγυπτος), 2007 Σωμίρ (Γαλλία), 2008 Μονς (Βέλγιο), 2009 Σόφια (Βουλγαρία). Ακόμη, ως τμήμα της Μικτής Μπάντας των Ενόπλων Δυνάμεων (Σ.Ξ.,Π.Ν.,Π.Α.) έχει συμμετάσχει: το 2000 στο Διεθνές Φεστιβάλ Στρατιωτικών Μουσικών στη πόλη Κανγκούν της Ν. Κορέας, το 2001 και το 2002 στις εορταστικές εκδηλώσεις για την επέτειο της Ιταλικής Δημοκρατίας στη Ρώμη, το 2004 στον εορτασμό της 60ης επετείου της απόβασης των συμμαχικών δυνάμεων (D-Day) στη Νορμανδία και στο Φεστιβάλ Στρατιωτικών Μουσικών στη Μάλτα. Επίσης, η Μουσική είτε μόνη της είτε ως τμήμα της Μικτής Μπάντας των ΕΔ, συμμετέχει από το 1986 στον εορτασμό της Εθνικής Επετείου της 25ης Μαρτίου από τους ομογενείς στη Νέα Υόρκη.
Απόδειξη της αναγνώρισης του υψηλού μουσικού επιπέδου και της μεγάλης εκτίμησης και εμπιστοσύνης που χαίρει η Μουσική του Π.Ν. από τους φορείς της ελληνικής Πολιτείας, είναι η συμμετοχή της (μόνη αυτή ανάμεσα στις Μουσικές των ΕΔ και τις άλλες μεγάλες Φιλαρμονικές), στην τελετή έναρξης των ολυμπιακών αγώνων του 2004 στην Αθήνα, η συμμετοχή της στην τελετή λήξης των παραολυμπιακών αγώνων της ίδιας χρονιάς, καθώς και η συμμετοχή της στην τελετή έναρξης των Special Olympics, που πραγματοποιήθηκε στις 25 Ιουνίου 2011 στο Καλλιμάρμαρο Παναθηναϊκό Στάδιο.
 1909Η Μπάντα του Π.Ν., έχει σημειώσει την παρουσία της και στον κινηματογράφο. Αξιοσημείωτες είναι οι εμφανίσεις της το 1961, στις ταινίες: Φαίδρα του Ζυλ Ντασσέν με την Μελίνα Μερκούρη και Η Αλίκη στο Ναυτικό του Αλέκου Σακελλάριου με την Αλίκη Βουγιουκλάκη.
Στον τομέα της δισκογραφίας, η Μουσική του Πολεμικού Ναυτικού έχει να παρουσιάσει την έκδοση εννέα δίσκων (αναλογικών και ψηφιακών) κι ενός DVD.
Από την συγκρότησή της, η Μουσική του Π.Ν. χωρίς να υστερεί σε μάχιμη δράση καθώς ακολούθησε τον Στόλο σε όλους τους αγώνες του, εκπροσωπεί επάξια το Πολεμικό Ναυτικό. Με την συνεχή και εντατική εκπαίδευση των στελεχών της υπό την ηγεσία άξιων Αρχιμουσικών, έχει εξελιχθεί σε μια συμφωνική μπάντα με προγράμματα συναυλιών που απαιτούν πλήρως καταρτισμένους κι εκπαιδευμένους μουσικούς. Συμμετέχοντας σε εθνικές, τοπικές και θρησκευτικές εορτές και σε πολιτιστικές εκδηλώσεις σε όλη την χώρα, αποτελεί έναν από τους σπουδαιότερους συνδετικούς κρίκους μεταξύ του Πολεμικού Ναυτικού και των Πολιτών, ενώ με την παρουσία της σε Διεθνή Φεστιβάλ Στρατιωτικών Μουσικών, έχει αναδειχθεί σε έναν από τους καλύτερους πρεσβευτές των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων στο εξωτερικό.

Πηγή: Πολεμικό Ναυτικό