Πύραυλος K-5 Καλίνινγκραντ

Ο K-5 Καλίνινγκραντ είναι ένας πύραυλος αέρος-αέρος από τη Σοβιετική Ένωση που δεν έγινε ποτέ ιδιαίτερα δημοφιλής. Ο πύραυλος κατασκευάζονταν στη βιομηχανία όπλων του Καλίνινγκραντ τη περίοδο 1957-1977 και κατά τα πρότυπα του ΝΑΤΟ, ο πύραυλος ονομάζεται AA-1 «Alkali» (Αλκαλίο). Το K στο όνομα του είναι από τη ρωσική λέξη «Комплекс» (ένα ρομποτικό σύστημα με όνομα Κόμπλεξ) και το άλλο του όνομα που ξεκινάει με RS είναι από τις λέξεις «Реактивный снаряд» (Πύραυλος).

Πηγή: Wikipedia.org

 

 Στη προσπάθεια του Ιωσήφ Στάλιν να εκσυγχρονίσει τη πολεμική μηχανή της Σοβιετικής Ένωσης ξεκίνησε το 1951 η έρευνα για το πρώτο κατευθυνόμενο πύραυλο αέρος-αέρος του κράτους υπό τη κωδική ονομασία R-5 που άλλαξε σύντομα λόγω του εργοστασίου σε Κ-5. 

Τελικά αυτό πήρε περισσότερο καιρό απ’όσο περίμενε κανείς καθώς η πρώτη δοκιμή του έγινε το 1953 με κωδική ονομασία KB-1 από το 32ο τμήμα ερευνών υπό τη καθοδήγηση του Τομάσεβιτς. 

Τελικά μπήκε στο οπλοστάσιο του κράτους το 1957 με διάφορες ονομασίες όπως Γκρούσιν/Τομάσεβιτς R-5/K-5 ή αλλιώς RS-1U. 

Το όπλο είχε σοβαρά προβλήματα σταθερότητας κατά τη πτήση και μέσα στο ίδιο έτος βγήκε η δεύτερη γενιά του με όνομα RS-2U ή K-5M. 

Η τρίτη και τελευταία γενιά του K-5 ήρθε με το K-5MS (επίσης γνωστό και ως RS-2US και K-51) που είχε νέο βηματικό κινητήρα ακριβείας για τα πτερύγια του πυραύλου.

Πηγή: HyperScale.com

Ο πύραυλος έχει μήκος 2.5 μέτρα, διάμετρο 20 εκατοστά, και βάρος 82.7 κιλά. 

Η ταχύτητα του είναι 2880 χλμ/ώρα με εμβέλεια 2-6 χιλιομέτρων και μέγιστο βάρος εκρηκτικής κεφαλής 13 κιλά. 

Όπως αντιλαμβάνεστε, με μία τόσο μικρή εμβέλεια δεν ήταν και ο ιδανικότερος πύραυλος εναέριας μάχης. 

Έτσι σύντομα ο ρόλος του άλλαξε σε όπλο κατά βομβαρδιστικών αεροσκαφών που είναι πιο εύκολο να τα πλησιάσει ένα μαχητικό. 

Η κατευθυνόμενη λειτουργία του πυραύλου πραγματοποιούνταν μέσω του ραντάρ που είχε το αεροσκάφος. 

Ήταν το σύστημα ραντάρ RP-2 Izumrud-2 στο οποίο ο πιλότος έπρεπε να «κλειδώσει» το εχθρικό αεροσκάφος προβάλλοντας μία ακτίνα και ο πύραυλος είναι σχεδιασμένος να την ακολουθεί σύμφωνα με τα στοιχεία που λαμβάνει από το ραντάρ του αεροσκάφους.

Πηγή: Forums.eagle.ru

Παρότι οι περισσότεροι πύραυλοι έχουν τους κινητήρες ρουκέτας τους στο πίσω μέρος, ο K-5 είχε ένα σχεδιαστικό πρόβλημα. 

Για να λαμβάνει πληροφορίες από το ραντάρ RP-2 Izumrud-2 έπρεπε να έχει το δέκτη κοντά στο αεροσκάφος. 

Έτσι οι Ρώσοι μηχανικοί έκαναν ένα αρκετά ανορθόδοξο σχεδιασμό. 

Τοποθέτησαν το δέκτη στην ουρά του πυραύλου και το κινητήρα ρουκέτας στο κέντρο του με ανοίγματα για τα αέρια προώθησης στο πλάι του πυραύλου όπως βλέπετε παρακάτω.

Πηγή: SV.wikipedia.org

Αυτό δίνει στο πύραυλο αυτή τη πολύ χαρακτηριστική και αναγνωρίσιμη εξωτερική εμφάνιση. Ουσιαστικά, από εμπρός προς τα πίσω ο πύραυλος χωρίζεται σε έξι τμήματα. 

Αυτά είναι τα ακόλουθα.

1. Πυροδοτικός μηχανισμός AR-10
2. Εκρηκτική κεφαλή
3. Σύστημα ελέγχου
4. Κινητήρας ρουκέτας
5. Μπαταρίες & βηματικοί κινητήρες πτερυγίων
6. Δέκτης ραντάρ

Πηγή: Προσωπικό αρχείο

Ακριβώς πίσω από το σύστημα ελέγχου είναι το σημείο προσάρτησης του πυραύλου στο αεροσκάφος το οποίο ενεργοποιεί τον πύραυλο. Όταν ο χειριστής τον απελευθερώσει οι δύο ακροδέκτες που βλέπετε δέχονται ένα συγκεκριμένο ηλεκτρικό φορτίο που λειτουργεί ως εναυστήρας του κινητήρα ρουκέτας του πυραύλου.

Πηγή: Προσωπικό αρχείο

Το μέγιστο υψόμετρο για ασφαλή λειτουργία του κινητήρα ρουκέτας που διαθέτει είναι τα 16 χιλιόμετρα (περίπου 52500 πόδια) ενώ τα καύσιμα του διαρκούν για πτήση μόλις 12 δευτερολέπτων. Εάν προχωρήσουμε πιο πίσω, βλέπουμε το σημείο επαφής του χώρου των μπαταριών και βηματικών κινητήρων που γράφει μάλιστα «перед подвеском проверь попоже ние переклоча теля чсиления» (Ελέγξτε το διακόπτη ανάρτησης πριν τη τοποθέτηση) για να θυμίσει στους τεχνικούς να ενεργοποιήσουν τη βίδα που βλέπετε παρακάτω ώστε να αρχίσουν οι μπαταρίες να τροφοδοτούν το σύστημα ελέγχου και τους κινητήρες του K-5.

Πηγή: Προσωπικό αρχείο

Αναφορικά με τα εξωτερικά χαρακτηριστικά, παρατηρούμε και ότι το σύστημα ελέγχου διαθέτει πτερύγια σταθεροποίησης. 

Ένα από αυτά, αυτό που βλέπετε καλύτερα στην ακόλουθη φωτογραφία, χρησιμοποιείται για χειροκίνητο καλιμπράρισμα του συστήματος ελέγχου πριν την απογείωση του αεροσκάφους. 

Ο τεχνικός το ορίζει στη κατάλληλη κλίση και έτσι το σύστημα γνωρίζει την ευθυγράμμιση που έχει ο πύραυλος κατά την απελευθέρωση του.

Πηγή: Προσωπικό αρχείο

Για να είναι καλύτερα κατανοητά τα παραπάνω, βλέπετε μία διατομή του πυραύλου K-5 στη συνέχεια. Αρχικά, εδώ βλέπετε το πυροδοτικό μηχανισμό AR-15 που βιδώνεται επάνω στη κεφαλή με το εκρηκτικό γέμισμα που εδώ αναπαριστάται με κίτρινο χρώμα. Δηλαδή τα δύο πρώτα, από τα έξι συνολικά, μέρη του πυραύλου.

Πηγή: Προσωπικό αρχείο

Εν συνεχεία έχουμε το σύστημα ελέχου του πυραύλου που είναι υπεύθυνο για τη σωστή πλοήγηση του. Εκεί είναι και η επιλογή καλιμπραρίσματος που δείξαμε παραπάνω. Εδώ βλέπετε πως είναι εσωτερικά το ίδιο ακριβώς σημείο.

Πηγή: Προσωπικό αρχείο

Εν συνεχεία έχουμε το κινητήρα ρουκέτας με το σύστημα εκκίνησης του. Αντίστοιχα με πριν, το κίτρινο στην ακόλουθη φωτογραφία αντιπροσωπεύει τη καύσιμη ύλη του κινητήρα ρουκέτας του πυραύλου K-5 που μελετάμε εδώ.

Πηγή: Προσωπικό αρχείο

Αμέσως μετά έχουμε το τμήμα που μεταφέρει τις μπαταρίες καθώς και τους βηματικούς κινητήρες πτερυγίων. Αυτό δεν είναι εύκολα ορατό ακόμα και από το μοντέλο με τη διατομή που παρουσιάζουμε εδώ, αλλά μπορείτε να πάρετε μία γενική ιδέα για το πως είναι.

Πηγή: Προσωπικό αρχείο

Το τελευταίο μέρος είναι ασφαλώς ο δέκτης του ραντάρ για επικοινωνία με το αεροσκάφος που τον απελευθερώνει. Και αυτό δεν είναι πολύ χρήσιμο από τη διατομή αλλά δίνει μία εικόνα του τι να περιμένει κανείς.

Πηγή: Προσωπικό αρχείο

Από τότε, μέχρι και σήμερα ο πύραυλος αυτός έχει εξοπλίσει αρκετά έθνη. Ενδεικτικά μερικά παραδείγματα, το Βιετνάμ το χρησιμοποίησε κατά τον ΗΠΑ τη δεκαετία του 1960, η Κίνα το αντέγραψε υπό την ονομασία PL-1 και το πρόσθεσε στο οπλοστάσιο της, Πολωνία, Τσεχοσλοβακία, και Ουγγαρία είχαν εξοπλίσει τις πολεμικές τους αεροπορίες με τέτοια, και η Ρουμανία έβγαλε ένα αντίγραφο υπό το όνομα A-90 το 1984.

Πηγή: HiveMiner.com

Παρότι δε το συναντάμε πολύ συχνά πλέον, το K-5 ήταν ένα ενδιαφέρον όπλο με αρκετά πρωτότυπο σχεδιασμό. Σίγουρα δεν ήταν ότι πιο αποτελεσματικό έχουμε δει αλλά ως ο πρώτος κατευθυνόμενος πύραυλος αέρος-αέρος της Σοβιετικής Ένωσης έχει τόσο ιστορική αξία, όσο και πολλά μαθήματα που μπορούμε να μάθουμε.