Μνημόσυνο Πεσόντων Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου Υ/Β 2017

Χαράλαμπος Γιακουβάκης

ΕΤΗΣΙΟ ΜΝΗΜΟΣΥΝΟ ΥΠΟΒΡΥΧΙΩΝ

Με απόλυτη επιτυχία τελέσθηκε την Κυριακή 14 Μαΐου 2017 από τον Ελληνικό Σύνδεσμο Υποβρυχίων στο πάρκο Φλοίσβου Παλαιού Φαλήρου και στο πρόσφατα εγκαινιασθέν παρακείμενο μνημείο/ηρώο το ετήσιο μνημόσυνο υπέρ των πεσόντων κατά τον Β! Παγκόσμιο Πόλεμο 108 Αξιωματικών – Ανθυπασπιστών – Υπαξιωματικών και Ναυτοδιόπων των Υ/Β ΠΡΩΤΕΥΣ – ΓΛΑΥΚΟΣ – ΤΡΙΤΩΝ – ΚΑΤΣΩΝΗΣ καθώς και των αποβιωσάντων εν καιρώ ειρήνης πτυχιούχων της Σχολής Υποβρυχίων.

Ο Πρόεδρος του Ελληνικού Συνδέσμου Υποβρυχίων Αντιναύαρχος ε.α Π. Ραδίτσας Π.Ν, με τον Αρχηγό Στόλου Αντιναύαρχο Ι. Παυλόπουλο Π.Ν

Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους οι: Αρχηγός Στόλου Αντιναύαρχος Ι. Παυλόπουλος Π.Ν και ως εκπρόσωπος του Αρχηγού Ναυτικού, Δήμαρχος Παλαιού Φαλήρου Δ. Χατζηδάκης, Αρχιπλοίαρχος Δ. Μήλας Π.Ν (Διευθυντής Β! κλάδου Γ.Ε.Ν), Πλοίαρχος Τσιαντούλας Π.Ν, σύσσωμη η Διοίκηση Υποβρυχίων με επικεφαλή τον Διοικητή Πλοίαρχο Στ. Δημόπουλο, κυβερνήτες – Ύπαρχοι – Ανθυπασπιστές και Υπαξιωματικοί πληρώματα των Υποβρυχίων, πρόεδροι συλλόγων, συγγενείς πεσόντων και πλήθος συναδέλφων εν αποστρατεία.

Στο τελετουργικό της ημέρας και στην δράση των υποβρυχίων κατά τον Β! Παγκόσμιο Πόλεμο αναφέρθηκε ο Πρόεδρος του Ελληνικού Συνδέσμου Υποβρυχίων Αντιναύαρχος Π. Ραδίτσας Π.Ν ε.α:
“Συγκεντρωθήκαμε και πάλι. Όμως για πρώτη φορά εδώ, στο μνημείο των Υποβρυχίων, στο ηρώον των πεσόντων μας κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Συγκεντρωθήκαμε εδώ, γιατί έχουμε δώσει μια υπόσχεση, όχι σε κάποιον άλλον, αλλά στους εαυτούς μας, ότι δεν θα ξεχάσουμε ποτέ και ότι θα τιμούμε πάντα, αυτούς που υπηρετώντας σε υποβρύχια, έδωσαν την ζωή τους για την πατρίδα. Ήρθαμε εδώ, εμείς που υπηρετήσαμε και αυτοί που ακόμα υπηρετούν στα «μαύρα πλοία», τα αγαπημένα μας Υποβρύχια. Εκεί που μάθαμε τι σημαίνει εμπεριστατωμένη γνώση και τι αξία έχει σε δύσκολες στιγμές. Εκεί όπου καταλάβαμε τι σημαίνει ευθύνη, αλληλεξάρτηση, εμπιστοσύνη. Εκεί που δείξαμε σε όλους τι σημαίνει δέσιμο ενός πληρώματος, ανεξαρτήτως βαθμών, αλλά παράλληλα μη ξεχνώντας ποτέ την ιεραρχία του. Ήρθαμε εδώ, για να τιμήσουμε αυτούς, που μαζί με άλλους πολλούς, δημιούργησαν την παράδοση στη Διοίκηση Υποβρυχίων. Μια παράδοση που έχουμε την υποχρέωση να διατηρήσουμε ευρισκόμενοι είτε σε ενέργεια είτε σε αποστρατεία.
Κύριε Δήμαρχε, Kύριε Αρχηγέ του Στόλου, Κύριοι Ναύαρχοι του ΑΝΣ, Κύριοι ανώτατοι αξιωματικοί, Κύριε Διοικητά Υ/Β, Κύριε Επιστολεύ, Κύριοι Κυβερνήτες και πληρώματα των Υ/Β μας. Η παρουσία σας στην σημερινή εκδήλωση αποδεικνύει έμπρακτα ότι η στρατιωτική ηγεσία, αποδίδει τις δέουσες τιμές στη μνήμη των συναδέλφων μας, πληρωμάτων των Υ/Β κατά την διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, που έδωσαν τη ζωή τους για την ελευθερία της πατρίδος, πιστοί στον όρκο τους, στις αξίες του Έθνους και στις παραδόσεις του Πολεμικού Ναυτικού.
Κύριοι επίτιμοι Αρχηγοί Γ.Ε.Ν και Α.Σ, Κύριοι Ναύαρχοι, αγαπητά μέλη του Συνδέσμου μας, αγαπητοί φίλοι, Κυρίες και Κύριοι,
Στον Β΄ Π.Π τα Υ/Β του Ελληνικού στόλου έδρασαν αποτελεσματικά και είχαν πολλές επιτυχίες. Ήταν παλιά, παρωχημένης για την εποχή τους τεχνολογίας και με προβλήματα τόσο στον επιχειρησιακό τομέα, όσο και στην διαβίωση του πληρώματος. Προβλήματα αδιανόητα για την εποχή μας. Η παλαιότητά τους και τα πάμπολλα προβλήματά τους δεν στάθηκαν όμως εμπόδιο για τα άξια πληρώματά τους στο να αναλάβουν άμεσα δράση. Αρχικά με αμυντικές περιπολίες στις προσβάσεις του Πατραϊκού για αποτροπή πιθανής Ιταλικής αποβατικής ενέργειας στην ευρύτερη περιοχή και στη συνέχεια με επιθετικές στην Αδριατική και ειδικότερα στο στενό του Οτράντο με αποστολή τον εντοπισμό και βύθιση Ιταλικών μεταγωγικών. Μετά την κατάρρευση του μετώπου και την αποδημία του στόλου στην Αλεξάνδρεια, ενσωματώθηκαν στους στολίσκους των βρετανικών υποβρυχίων και ανέλαβαν αποστολές για εντοπισμό και προσβολή εχθρικών πλοίων στο Αιγαίο. Μέχρι το τέλος του πολέμου η Διοίκηση Υ/Β έχει χάσει τέσσερα, τα ΠΡΩΤΕΥΣ – ΓΛΑΥΚΟΣ – ΤΡΙΤΩΝ – ΚΑΤΣΩΝΗΣ. Πώς όμως χάθηκαν αυτά τα Υ/Β; ποια ήταν η τελευταία τους δράση;

Υ/Β ΠΡΩΤΕΥΣ:
Το πρωί της 29ης Δεκεμβρίου 40 εκτελώντας την τρίτη πολεμική περιπολία του στο στενό του ΟΤΡΑΝΤΟ, με Κυβερνήτη τον Πχη Μιχ. Χατζηκωνσταντή εντόπισε και προσέβαλλε Ιταλική νηοπομπή αποτελούμενη από τρία μεταγωγικά και δύο συνοδά, βυθίζοντας το ατμόπλοιο SARDEGNA, στην είσοδο του κόλπου της Αυλώνας. Όμως το Ιταλικό συνοδό ΑΝΤΑΡΕΣ αντελήφθη τα ίχνη των Τ/Λ και αμέσως μετά 3 ν.μ μακριά του, την ΠΡ του Υ/Β, για λίγο, έξω από τη θάλασσα. Το Ιταλικό σκάφος κατευθύνθηκε ταχύτατα προς το σημείο που είχε γίνει ορατό το Υ/Β, ετοιμάζοντας ταυτόχρονα 4 βόμβες βάθους ρυθμισμένες να εκραγούν σε μέγιστο βάθος. Ενώ ετοιμαζόταν για την άφεσή τους ξαφνικά μπροστά του εμφανίστηκε πάλι το ΠΡ τμήμα του Υ/Β μέχρι τον πυργίσκο. Ακολούθησε βίαιος εμβολισμός του Υ/Β. Το Τορπιλοβόλο έπαθε αρκετές ζημιές με τον εμβολισμό αλλά κατόρθωσε να ρίξει τις βόμβες του. Το Υ/Β αναδύθηκε τελείως για λίγο, με μεγάλη κλίση και αμέσως εξαφανίσθηκε κάτω από τα νερά. Μετά από λίγο εμφανίστηκαν στην επιφάνεια της θάλασσας φυσαλίδες, κηλίδες πετρελαίου και συντρίμμια. Από το Ιταλικό πλοίο καθαιρέθηκε βάρκα για ανεύρεση και περισυλλογή ναυαγών αλλά μόνο συντρίμμια μαζεύτηκαν. Το Υ/Β ΠΡΩΤΕΥΣ Υ-3 ήταν το πρώτο που απωλέσθηκε και ήταν παράλληλα και η πρώτη απώλεια του Ναυτικού μας με 48 νεκρούς.

Υ/Β ΓΛΑΥΚΟΣ :
Από τα τέλη του ’41 το Υ/Β ΓΛΑΥΚΟΣ βρίσκεται στη Βαλέτα της Μάλτας για γενική επισκευή. Στις 27 Φεβρουαρίου 1942 το λιμάνι της Βαλέτα, δέχεται επίθεση από την γερμανική Luftwaffe. Κατά την επίθεση αυτή σκοτώνονται ο Κυβερνήτης του υποβρυχίου Πλωτάρχης Βασίλης Αρσλάνογλου και ο Ανθυποπλοίαρχος Ιωάννης Κωστάκος. Στις 4 Απριλίου 1942 το λιμάνι δέχεται και πάλι επίθεση από τα γερμανικά αεροσκάφη, με αποτέλεσμα το ανήμπορο να αντιδράσει Υ/Β, να βληθεί και να βυθιστεί άδοξα μέσα σε δυο λεπτά.

Υ/Β ΤΡΙΤΩΝ:
Στην 15η πολεμική περιπολία του, με κυβερνήτη τον Υποπλοίαρχο Ε. Κοντογιάννη, στις 16 ΝΟΕ 1942 ευρισκόμενο στο Στενό Καφηρέα με αποστολή την αποβίβαση πρακτόρων και πολεμικού υλικού στην Κάρυστο εντοπίζει εχθρική νηοπομπή και επιτίθεται. Εντοπίζεται όμως και καταδιώκεται από Γερμανικό ανθυποβρυχιακό. Η καταδίωξη άρχισε στις 18.30. Μετά από τέσσερεις ώρες συνεχούς κυνηγητού και πέντε επιθέσεις από το γερμανικό πλοίο, με συνολικά 58 βόμβες βάθους και αφού υπέστη σοβαρότατες βλάβες, ο Κυβερνήτης διέταξε ανάδυση και «εξόρμηση δια πυροβόλου». Η άνισος αλλά ηρωική αναμέτρηση καταλήγει στη βύθιση δια εμβολισμού του Υ/Β, την απώλεια 24 και την αιχμαλωσία 28 εκ των μελών του πληρώματος, ενώ οι Νικόλαος Μαρουλάς (Αρχικελευστής ηλεκτρολόγος) και Δημήτριος Παπαδημητρίου (Δίοπος ηλεκτρολόγος) έφτασαν κολυμπώντας στην Εύβοια διαφεύγοντας στην συνέχεια στην Μέση Ανατολή από όπου συνέχισαν τον αγώνα.

Υ/Β ΚΑΤΣΩΝΗΣ:
Στην 7η πολεμική περιπολία του, ευρισκόμενο βόρεια της Σκιάθου στις 14 Σεπτεμβρίου 1943, το ΚΑΤΣΩΝΗΣ με κυβερνήτη τον Αντιπλοίαρχο Λάσκο, περιπολούσε κοντά στις ανατολικές ακτές του Πηλίου, περιμένοντας την διέλευση ένφορτου πλοίου που σύμφωνα με τις πληροφορίες που είχε συλλέξει, ερχόταν από την Θεσσαλονίκη. Εντοπίζει καπνό στο βάθος του ορίζοντα και κατευθύνεται προς τα εκεί. Βρισκόμενο σε απόσταση 2.000 μέτρων από τον εχθρικό στόχο, διέκρινε ότι αυτός αιφνίδια εξέπεμψε σήμα αναγνώρισης. Κατανοώντας ο Λάσκος ότι επρόκειτο περί εχθρικού πολεμικού πλοίου, έδωσε αμέσως διαταγή ταχείας κατάδυσης η οποία εξετελέσθη φέρνοντας το Υ/Β σε περισκοπικό βάθος. Ήταν γερμανική ανθυποβρυχιακή κορβέτα που φθάνοντας πάνω από τον ΚΑΤΣΩΝΗ, πριν αυτός εκδηλώσει επίθεση, εξαπέλυσε τρεις δέσμες βομβών βάθους, με μικρά χρονικά διαστήματα ρίψης αναμεταξύ τους που εξερράγησαν πλησίον του Υ/Β προκαλώντας σοβαρές βλάβες, ανωμαλίες και διαρροές. Η αντίδραση του Λάσκου ήταν να διατάξει επείγουσα ανάδυση. Με το άνοιγμα της καθόδου του πυργίσκου βγήκαν στην γέφυρα ο κυβερνήτης, ο Ανθχος Τρουπάκης, ο Σμρος Λαμπρινούδης, και η ομοχειρία του πυροβόλου Το πυροβόλο του ΚΑΤΣΩΝΗ άρχισε να βάλλει εναντίον του γερμανικού ανθυποβρυχιακού το οποίο άρχισε να ανταποδίδει τα πυρά με όλα τα βαριά και ελαφρά πολυβόλα που έφερε. Ο κυβερνήτης έπεσε νεκρός κατά την ανταλλαγή βολών μαζί με την ομοχειρία του πυροβόλου, μαχόμενος σαν απλός ναύτης. Η Γερμανική κορβέτα εμβολίζει τον ΚΑΤΣΩΝΗ. Το Υ/Β μετά τον εμβολισμό έλαβε μεγάλο θετικό εκκρεμές και βυθίστηκε. Απωλέσθησαν 32 μέλη του πληρώματος ενώ 17 αιχμαλωτίσθηκαν. Τρείς διασωθήκαν, ο Υπχος Τσουκαλάς και ο Υποκελευστής Α΄ Τσίγκρος στη Σκιάθο, και ο Υποκελευστής Α΄ Αντωνίου στις ακτές Πηλίου, οι οποίοι διαφεύγοντας στην συνέχεια στην Αλεξάνδρεια, συνέχισαν τον αγώνα.
Έτσι απωλέσθησαν τα τέσσερα υποβρύχιά μας και οι τέσσερεις Ελληνικές σημαίες του μνημείου αντιστοιχούν σε αυτά.
Δεν είναι όμως δυνατόν να μην μνημονεύσουμε και δύο απώλειες ακόμα: του Υποπλοίαρχου Νικόλαου Μέρλιν, Υπάρχου του υποβρυχίου ΓΛΑΥΚΟΣ που ως επιβαίνων του Βρετανικού Υ/Β Perseus για απόκτηση εμπειρίας ώστε να αναλάβει καθήκοντα Κυβερνήτου, απωλέσθη όταν αυτό προσέκρουσε σε νάρκη νότια της Κεφαλλονιάς, στις 6 Δεκεμβρίου του 1941 και του Υποπλοιάρχου Ρουσσέν, Κυβερνήτου του Υ/Β ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗΣ που φονεύθηκε κατά την επιχείρηση ανακατάληψης των πλοίων από τους στασιαστές στην Αλεξάνδρεια στις 23 Απριλίου 1944.
Οι απωλεσθέντες των Υ/Β μας, όπως και τόσοι άλλοι αγωνιστές του Πολέμου ήταν απλοί, καθημερινοί άνθρωποι που αγαπούσαν την Πατρίδα, την ιστορία της, τα ήθη και τα έθιμα της φυλής. Είχαν οράματα και ιδανικά, γι’ αυτά πολέμησαν και γι’ αυτά θυσιάστηκαν κάνοντας αξεπέραστες πράξεις. Πιστοί στον όρκο τους να υπερασπίζονται την σημαία, το σύμβολο του έθνους, μέχρι την τελευταία ρανίδα του αίματός τους, έδωσαν την ζωή τους, το πολυτιμότερο δώρο του θεού προς τον άνθρωπο, για την ελευθερία και την ανεξαρτησία της.
Όμως, μαζί με αυτούς τους ηρωικούς νεκρούς, θυμόμαστε και τιμούμε και αυτούς που έφυγαν από την ζωή τον καιρό της ειρήνης. Αυτούς που με την δράση τους έγραψαν χρυσές σελίδες στην ιστορία του Ναυτικού μας και της χώρας μας, όπως τα πληρώματα των Υ/Β που επέστρεψαν νικηφόρα από την Αλεξάνδρεια μετά το τέλος του Πολέμου. Επίσης θυμόμαστε και τιμούμε αυτούς που υπηρέτησαν στα νεότερα Υ/Β, αυτούς που συνυπηρετήσαμε, αυτούς που μας δίδαξαν ή τους διδάξαμε, αυτούς που ζήσαμε μαζί, μοιραστήκαμε προβλήματα, χαρές, λύπες, δεθήκαμε με δεσμούς φιλίας, συγγενέψαμε. Όλοι αυτοί θα παραμείνουν για πάντα στη μνήμη μας γιατί είναι ένα κομμάτι της ζωής μας. Όλοι αυτοί όπως και εμείς θα ανήκουν πάντα στην οικογένεια των Υποβρύχιων και των Υποβρυχίων”.

Προσκλητήριο πεσόντων από το μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου Αντιπλοίαρχο (Ε) Δημήτριο Δέδε Π.Ν ε.α.

Σύσσωμο το Δ.Σ. του ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΥΠΟΒΡΥΧΙΩΝ στην Επιμνημόσυνη Δέηση

Ακολούθησε προσκλητήριο πεσόντων από το μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου Αντιπλοίαρχο (Ε) Δημήτριο Δέδε Π.Ν ε.α. Ακολούθως έγινε κατάθεση στεφάνων από τους: Πρόεδρο του Ελληνικού Συνδέσμου Υποβρυχίων Αντιναύαρχο Π. Ραδίτσα Π.Ν ε.α, Δήμαρχο Παλαιού Φαλήρου Δ. Χατζηδάκη και τον Αρχηγό Στόλου Αντιναύαρχο Ι. Παυλόπουλο Π.Ν. Ακούστηκε ο τετράστιχος «ύμνος» που έλεγαν τα πληρώματα των Υποβρυχίων όταν απέπλεαν για πολεμικές περιπολίες και η τελετή έκλεισε με την ανάκρουση του Εθνικού μας ύμνου.

Ακολούθησε παράθεση καφέ – αναψυκτικών σε διατιθέμενο χώρο του Δήμου Παλαιού Φαλήρου ευγενική προσφορά του Δημάρχου Παλαιού Φαλήρου και συναδέλφου κυρίου Διονύση Χατζηδάκη.
Ο Ελληνικός Σύνδεσμος Υποβρυχίων αισθάνεται την υποχρέωση να ευχαριστήσει, για μια ακόμη φορά, τον Νικόλαο Ταβουλάρη (γιό του συναδέλφου Βασιλόνικου Ταβουλάρη) για την ανιδιοτελή προσφορά του στον σύνδεσμό μας.
Τέλος θα ήταν παράλειψη να μην αναγνωρισθεί για ακόμη μια χρονιά η ανιδιοτελής οικονομική ενίσχυση και προσφορά του συναδέλφου μας Παντελή Συνέλη στην παράθεση της μικρής δεξίωσης για στους συμμεθέξαντες στην εκδήλωση.

Αρκετές φωτογραφίες μας παραχώρησε ο Υπεύθυνος Ιστορικού Αρχείου Υ/Β Υποπλοίαρχος ε.α. Γεώργιος Στεφόπουλος τον οποίον και ευχαριστούμε..

Περισσότερες φωτογραφίες ΕΔΩ..

Το βίντεο της Τελετής.

Βίντεο με την κατάθεση στεφάνου του Αρχηγού Στόλου:

Γεώργιος Δρακόπουλος