Το τραγικό ναυάγιο του Eastland

Σε μια προβλήτα για τον ποταμό του Σικάγο στις 24 Ιουλίου 1915, και ενώ οι επιβάτες ήταν έτοιμοι να επιβιβαστούν στο ατμόπλοιο SS Eastland, η ανησυχία του πρώτου μηχανικού Joseph Erickson μεγάλωνε όλο και περισσότερο για την συμπεριφορά του πλοίου. Ενώ η μακρά σειρά των επιβατών πέρασε τη σκάλα πλοίου, το πλήρωμα του μηχανοστασίου γέμιζε με τις αντλίες νερό στις δεξαμενές έρματος για να κρατήσει το πλοίο ίσιο γιατί είχε μια τάση για κλίση είτε από την μία πλευρά είτε από την άλλη.
Οι εκατοντάδες επιβάτες ήταν υπάλληλοι της εταιρείας Western Electric και είχαν προορισμό την πόλη του Μίσιγκαν στην Ιντιάνα, απέναντι από τη λίμνη για πικ-νικ της εταιρείας. Η ετήσια εκδήλωση ήταν συνήθως γιορτινή και γεμάτο γλέντι, οπότε το πλοίο ήταν γεμάτο με ενθουσιασμένες οικογένειες και άφθονα καλάθια για το πικ-νικ. Όταν το πλοίο έφτασε την χωρητικότητα των 2.500, ήρθε και η ορχήστρα του πλοίου, και παρόλο που η κλίση άρχισε να αυξάνεται κ ο κόσμος να συνωστίζεται, όλοι συνέχισαν αδιάφορα να χορεύουν .
Ο πρώτος μηχανικός Joseph Erickson είχε προσληφθεί λίγους – μόνο – μήνες νωρίτερα, αλλά ήταν εξοικειωμένος με το ιστορικό του πλοίου και άλλα παρόμοια περιστατικά. Το πρόβλημα της κλίσης συνήθως επιλυόταν με την άντληση ή μεταφορά έρματος από δεξιά προς αριστερά ή το αντίθετο, έτσι η ανησυχία του πιθανόν να μην ήταν τόσο μεγάλη. Ωστόσο το πλήρωμα του Eastland, δυστυχώς, δεν είχε κατανοήσει πλήρως τις επιπτώσεις από ορισμένες πρόσφατες τροποποιήσεις στο πλοίο τους. Οι ιδιοκτήτες του πλοίου είχαν πρόσφατα προσθέσει βάρος στο ανώτερο καταστρώματα, μεταξύ των οποίων επιπλέον σωσίβιες βάρκες και μερικές δεκάδες τόνους σκυροδέματος για την ενίσχυση του καταστρώματος. Όλες αυτές οι μετατροπές είχαν μετατοπίσει το κέντρο βάρους του πλοίου σημαντικά.
Στο μηχανοστάσιο, ο Erickson συνέχισε την προσπάθεια για μείωση της κλίσης. Φοβούμενος ότι το πλοίο – λόγο της κλίσης – είχε επαφή με την προβλήτα, έστειλε μέλος του πληρώματος να ελέγξει το πλοίο στην εξωτερική του πλευρά (έξαλλα). Τα επόμενα όμως λεπτά, γεμίζοντας τις δύο δεξαμενές έρματος από δεξιά, το πλοίο είχε έρθει σε κατάσταση χωρίς κλίση . Με την κατάσταση φαινομενικά να έχει επιλυθεί, ο πλοίαρχος Captain Harry Pedersen έδωσε την εντολή να αρχίσουν τις προετοιμασίες για την αναχώρηση. Ο υπεύθυνος αποσκευών έλυσε τον πρυμιό κάβο, ενώ μια μάζα επιβατών ανήλθε στα ρέλια του πλοίου από δεξιά, ώστε να αποχαιρετήσουν τον κόσμο που ήταν στην προβλήτα.



Την στιγμή όπου οι μηχανές άρχισαν να ωθούν το πλοίο προς τα εμπρός, για μια ακόμη φορά άρχισε να παίρνει κλίση. Στο πλοίο άρχισε να εισέρχεται νερό από τις μπουκαπόρτες και ο λιμενάρχης ειδοποίησε τον υποπλοίαρχο να σταματήσουν και να μην λύσουν τα υπόλοιπα σχοινιά μέχρι να διορθωθεί το πρόβλημα με την κλίση. Η πρύμνη του πλοίου όμως, άρχισε να απομακρύνετε από την προβλήτα κ η κλίση αυξήθηκε στις 30 μοίρες!
Η ορχήστρα αντιλαμβανόμενη τον κίνδυνο ξεκίνησε να παίζει χαρούμενη μουσική σε μία προσπάθεια να καθησυχάσει τους επιβάτες, την ίδια ώρα όμως το πλήρωμα μηχανής, αντιλαμβανόμενο τον κίνδυνο, βγήκε στο κατάστρωμα κατευθυνόμενο προς την έξοδο. Καθώς η κλίση έφτανε σε ανησυχητικό βαθμό, τα πιάτα ξεκίνησαν να πέφτουν από τα ράφια κ τα τραπέζια να μετακινούνται. Ο πλοίαρχος ο οποίος βρισκόταν στο ανώτερο κατάστρωμα φώναξε σε μέλος του πληρώματος : ‘’για το όνομα του θεού, άνοιξε την σκάλα’’. Οι επιβάτες πανικόβλητοι άρχισαν να πηδάνε από το κατάστρωμα στον ποταμό αλλά και στην προβλήτα.
Η χαρούμενη μουσική της ορχήστρας αντικαταστάθηκε από κραυγές του τύπου «ο σώζων εαυτόν σωθήτω!». Καθώς η εισροή του νερού συνέχισε να αυξάνει την κλίση προς την αριστερή πλευρά, και οι επιβάτες έτρεχαν προς την στη δεξιά, η απότομη ανακατανομή του βάρους ώθησε γρήγορα το σκάφος στο κρίσιμο σημείο του. Στις 7:28 π.μ. η ξαφνική αλλά κ απότομη μεταφορά των επιβατών προς την δεξιά πλευρά ήταν η αιτία να ‘’χάσει το πλοίο την ευσταθειά του κ να ΄΄τουμπάρει’’ από δεξιά.
Ο Συγγραφέας Jack Woodford παρακολουθούσε τη σκηνή εβρισκόμενος στην ακτή:
«Και τότε κίνηση έπεσε στην αντίληψή μου. Κοίταξα πέρα από τον ποταμό. Είδα σαν αποβλακωμένος ένα μεγάλο ατμόπλοιο σαν υπερωκεάνιο να γέρνει αργά προς την μία πλευρά λες και ήταν μία φάλαινα που γέρνει να πάρει τον ύπνο της. Εγώ δεν πίστευα ότι ένα τεράστιο ατμόπλοιο είχε κάνει αυτό μπροστά στα μάτια μου, δεμένο σε μια αποβάθρα, σε απόλυτα ήρεμα νερά, σε εξαιρετικές καιρικές συνθήκες, χωρίς έκρηξη, χωρίς να υπάρχει φωτιά, τίποτα! Πίστευα ότι είχα τρελαθεί. »
Οι επιβάτες στο ανώτερο κατάστρωμα έπεσαν στο ποτάμι, πολλοί από αυτούς κατρακύλησαν κάτω από το κύτος του ναυαγισμένου πλοίου. Στο εσωτερικό, οι επιβάτες που ευρίσκονταν στους χώρους ενδιαιτήσεως καταπλακώθηκαν από τα ψυγεία, πιάνα αλλά κ τον υπόλοιπο εξοπλισμό καθώς κ από άλλους επιβάτες οι οποίοι βλέποντας την εισροή του νερού πανικόβλητοι τους ποδοπάτησαν.
Καθώς το Eastland ‘’κάθισε’’ στον βυθό του ποταμού, όλος ο κόσμος που βρισκόταν στην αποβάθρα είχε μείνει αποσβολωμένος και παρακολουθούσε το συμβάν, μέχρι που ξεκίνησαν να πετάνε πράγματα τα όποια θα μπορούσαν να επιπλεύσουν, ώστε να μπορέσουν οι επιβάτες να τα πιάσουν και να σωθούν. Την ίδια στιγμή ένα ρυμουλκό πλοίο, που βρισκόταν κοντά στο σημείο εκείνο, προσέγγισε το Eastland και ξεκίνησε να περισυλλέγει τους επιβάτες, άλλους από την θάλασσα κ άλλους από το ίδιο το ναυαγισμένο πλοίο.
Μέσα στο μηχανοστάσιο, ο πρώτος μηχανικός Erickson κατάφερε να ψύξει τους λέβητες, φέρνοντας κρύο νερό, ώστε να μειώσει την πιθανότητα μίας έκρηξης στο λέβητα. Στην συνέχεια κατάφερε να διαφύγει από το μηχανοστάσιο μέσα από έναν αεραγωγό και από ένα φινιστρίνι όπου μέλη του πληρώματος οι όποιοι τον περίμεναν, τον βοήθησαν να διαφύγουν όλοι μαζί σε ασφαλές σημείο
Υπάρχουν πολλές μαρτυρίες επιβατών που σώθηκαν οι οποίοι μαρτυρούν την χαώδης κατάσταση που επικρατούσε την στιγμή εκείνη. Ακόμα, πολλοί από αυτούς, λένε με σιγουριά ότι εάν βρισκόντουσαν στην αίθουσα χορού, δύσκολα θα την είχαν γλιτώσει . Οι κραυγές των απελπισμένων – για να σωθούν – ανθρώπων ήταν ανατριχιαστικές. Όλο σχεδόν το ποτάμι είχε καλυφθεί από ανθρώπους που προσπαθούσαν από κάτι να πιαστούν για να σωθούν.
Πολύ σύντομα οι διασώστες ξεκίνησαν να κόβουν την λαμαρίνα του κύτους του πλοίου για να εισέλθουν μέσα σε αυτό. Δεκάδες κραυγές ακούγονταν μέσα στο πλοίο αλλά δυστυχώς μέχρι οι διασώστες να καταφέρουν να ανοίξουν τρύπες στην λαμαρίνα πολλοί από αυτούς είχαν πεθάνει. Λίγοι βρέθηκαν ζωντανοί, παρόλο που οι διασώστες κατάφεραν να μπουν σε όλους τους χώρους του πλοίου ψάχνοντας απεγνωσμένα για κάποιο σημάδι ζωής.
Νεκροτομεία ιδρύθηκαν σε πολλά από τα γύρω κτίρια ώστε να γίνει η αναγνώριση των θυμάτων από τις οικογένειες τους. Οι δύτες Χρειάστηκαν αρκετές ημέρες ώστε να καταφέρουν να απεγκλωβίσουν και να περισυλλέξουν τα θύματα από το τραγικό ναυάγιο. Πολλοί εργαζόμενοι της εταιρείας δε, είχαν πάρει μαζί όλη την οικογένεια τους για το πικ-νικ και δυστυχώς υπήρξαν πολλές εξ αυτών όπου δεν σώθηκε κανένα μέλος τους. Συνολικά 844 ψυχές χάθηκαν στην καταστροφή Eastland, συμπεριλαμβανομένων 472 γυναίκες, 290 παιδιά, και 82 άνδρες. Μόνο τέσσερα μέλη του πληρώματος του πλοίου σκοτώθηκαν.
Στις Εκκλησίες και στα νεκροταφεία στο Σικάγο υπήρξε συνωστισμός από τις κηδείες και χρειάστηκαν ακόμα κ φορτηγά-ψυγεία τα οποία μετέφεραν ομαδικά τους νεκρούς. Πολλοί άνθρωποι που διασώθηκαν θα έπρεπε να κάνουν εμβόλια κατά του τύφου, λόγω των πολυήμερων κηδειών των συνεργατών τους, και των επαφών που είχαν με αυτούς.
Λίγο αργότερα, πολλοί από το πλήρωμα του Eastland συνελήφθησαν και ανακρίθηκαν, σε απάντηση από την δημόσια κατακραυγή της κοινής γνώμης για μια εξήγηση. Καθώς ο πλοίαρχος Pedersen και ο υποπλοίαρχος οδηγούνταν στο δημαρχείο της πόλης, ο οργισμένος όχλος που ήταν συγκεντρωμένος προσπάθησε να επιτεθεί στους δύο άνδρες. Ένας άντρας από το πλήθος κατάφερε να ρίξει μια γροθιά του καπετάνιου στο πρόσωπο πριν από την αστυνομία επέμβει. Κατά την έρευνα που ακολούθησε, διαπιστώθηκε ότι το πλήρωμα του Eastland δεν έκανε τίποτα που να φέρει ευθύνη πριν ή κατά τη διάρκεια της καταστροφής, ούτε το ατύχημα ήταν αποτέλεσμα των ενεργειών τους. Το Περιφερειακό Δικαστήριο των ΗΠΑ διαπίστωσε επίσης ότι οι ιδιοκτήτες του Eastland – Steamship Company – δεν είχε ευθύνη για οποιοδήποτε από τους θανάτους που προκύπτουν από το ναυάγιο του Eastland. Ενώ η δικαστικη διαμάχη συνεχίστηκε και αργότερα, καμία ποινική δίωξη δεν έγινε για κανέναν..
Η ‘’αργή αντίδραση’’ που είχε το Eastland στην διόρθωση της ευστάθειας του από την χρησιμοποίηση του έρματος σίγουρα συνέβαλε στην κατάρρευση του, αλλά για την ανατροπή του τελικά, κύρια αιτία ήταν η κακή κατανομή του βάρους του. Στον απόηχο της καταστροφής του Τιτανικού του 1912, η αμερικανική ομοσπονδιακή κυβέρνηση είχε θεσπίσει τον ναυτικό νόμο του LaFollette, η οποία προβλέπεται ότι τα ποντοπόρα πλοία πρέπει να έχουν επαρκή αριθμό σωσίβιων λέμβων στο κατάστρωμα. Η ειρωνεία είναι ότι με την συμμόρφωση του παρόντος κανονισμού, οι ιδιοκτήτες του Eastland είχαν δώσει εντολή να τοποθετηθούν σωσίβιες λέμβοι, οι οποίες είχαν βάρος 10-14 τόνους, επάνω στο ήδη βαρύ πλοίο τους. Η κίνηση αυτή είχε σαν αποτέλεσμα την αλλαγή του κέντρου βάρους προς τα ψηλότερα, οπότε την μείωση της ευστάθειας.
Τον Οκτώβριο του 1915 – τρεις μήνες μετά την τραγική διαρροή του στο ποτάμι-τα κομάτια του Eastland τέθηκαν υπό πώληση στην ναυτική βάση του Ιλλινόις. Το Ναυτικό αποκατέστησε την αξιοπλοΐα του πλοίου και μετονομάστηκε σε USS Wilmette. Χρησιμοποιήθηκε ως εκπαιδευτικό πολεμικό πλοίο την περιοχή των Μεγάλων Λιμνών για άλλα τριάντα δύο χρόνια, μέχρι που αποσύρθηκε και διαλύθηκε το 1947.
Η καταστροφή Eastland ήταν από τα πλέον θανατηφόρα ατυχήματα που έχουν συμβεί στις ΗΠΑ σε ολόκληρο τον εικοστό αιώνα, αλλά η ιστορία του παραμένει βυθισμένη στο σκοτάδι…
























Πηγή: e-Nautilia.gr