Το άρθρο αυτό αποτελεί έργο συλλογικής εργασίας υπό το «Πρόγραμμα ΕΝΥΩ». Ευχαριστούμε ιδιαιτέρως τον defence greek για την έρευνα του.
Σε αυτό το άρθρο μας θα παρουσιάσουμε τα τουρκικά υποβρύχια της κλάσης Gür (μετάφραση: Ισχυρός), την ιστορία τους, τα χαρακτηριστικά τους, και ότι εντοπίσαμε για κάθε ένα από τα τέσσερα τέτοια υποβρύχια που διαθέτει στο πολεμικό ναυτικό της η Τουρκίας σήμερα.
Συχνά θα δείτε αυτή τη κλάση υποβρυχίων να αναγράφονται και ως «mod 209 type 1400» ή «Type 209/1400».
Το 209 αναφέρεται στην αρχιτεκτονική του υποβρυχίου και το 1400 στο εκτόπισμα του, που είναι 1400 τόνοι σε αυτή τη περίπτωση.
Όλα αυτά θα τα δούμε σε μεγαλύτερο βάθος σε αυτό το άρθρο μας.
Από τα μέσα του 1970 η Γερμανία ξεκίνησε την ανάπτυξη μίας νέας αρχιτεκτονικής υποβρυχίων για αντικατάσταση των υποβρύχιων που διέθετε από το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Έτσι κάπως ξεκίνησε η ανάπτυξη των νέων υποβρυχίων τύπου 209 της Γερμανίας.
Συγκεκριμένα, η εταιρία που τα ανέπτυξε ήταν η IKL (Ingenieurkontor Lübeck) με βασικό μηχανικό σχεδίασης τον μηχανικό Ούλριχ Γκάμπλερ.
Πρακτικά, ο τύπος 209 ήταν ένα σχέδιο για νέα επιθετικά υποβρύχια με κινητήρες πετρελαίου που θα κατασκευάζονταν αποκλειστικά από τα ναυπηγεία HDW (Howaldtswerke-Deutsche Werft) στο Αμβούργο της Γερμανίας, όπου συνεχίζεται η κατασκευή τους έως και σήμερα.
Τα βασικά χαρακτηριστικά αυτής της αρχιτεκτονικής των 209 στο εκτόπισμα των 1400 τόνων όπως κατασκευάζονται από τη HDW είναι τα ακόλουθα.
Τα 209 βγαίνουν σε πέντε διαφορετικές διαμορφώσεις με εκτόπισμα 1100, 1200, 1300, 1400, και 1500 τόνων και τα χρησιμοποιούν συνολικά 13 χώρες μέχρι σήμερα.
Αξίζει να αναφέρουμε ότι πέραν της Γερμανίας, η Ελλάδα ήτο η πρώτη χώρα που αγόρασε αυτά υποβρύχια αρχιτεκτονικής 209 (συγκεκριμένα τα 209/1100 και 209/1200) και τα ονόμασε κλάσης «Γλαύκος» και «Ποσειδών» αντίστοιχα.
Ωστόσο, σε αυτό το άρθρο μας, μας ενδιαφέρει αποκλειστικά η Τουρκία η οποία μάλιστα είναι ο μεγαλύτερος πελάτης της Γερμανίας στα υποβρύχια τύπου 209 τα οποία όμως κατασκευάζει, έπειτα από σύμβαση, στα ναυπηγεία Γκολτσούκ της Τουρκίας.
Τα τουρκικά 209/1400 χωρίζονται σε δύο κλάσεις εντός του πολεμικού ναυτικού της Τουρκίας, στα κλάσης Gür που βλέπουμε εδώ, και στα κλάσης Preveze.
Η διαφορά τους είναι ότι τα κλάσης Preveze είναι τα παλαιότερα υποβρύχια γνωστά ως 209/T1-1400 που είχαν κατασκευαστεί πριν το 2000 με τη πρώτη συμφωνία αγοράς τέτοιου τύπου υποβρυχίων. Από την άλλη πλευρά, τα Gür είναι τα νεώτερα (αναφέρονται ως 209/T2-1400) που είναι κατασκευασμένα από το 2003 έως και το 2007 στο Γκολτσούκ της Τουρκίας. Αξίζει να παρατηρήσετε στη παρακάτω φωτογραφία καθέλκυσης ενός εκ των 209/T2-1400 ότι η προπέλα είναι καλυμμένη.
Στο χώρο των υποβρυχίων οι προπέλες αρκετές φορές είναι άκρως απόρρητα μυστικά καθώς μπορούν να προδώσουν το ίχνος που θα παράγουν όταν θα κινούνται υποβρυχίως.
Πίσω στο θέμα μας, στις 22 Ιουλίου του 1998 το πολεμικό ναυτικό της Τουρκίας υπέγραψε νέο συμβόλαιο με τη γερμανική HDW για τέσσερα ακόμη υποβρύχια τύπου 209 των 1400 τόνων που πήραν το όνομα κλάσης Gür. Θεωρούμε αξιοσημείωτο το ότι το τουρκικό πολεμικό ναυτικό αποφάσισε να σβήσει όλα τα αναγνωριστικά/σήματα που είχαν γραμμένα με λευκό χρώμα έως τότε όλα τα υποβρύχια κλάσεως Preveze και Gür, ώστε να είναι αδύνατη η οπτική αναγνώριση τους, καθώς εξωτερικά και οι δύο γενιές είναι όμοιες.
Με αυτό το τρόπο δε δύναται να γνωρίζει κανείς ποια υποβρύχια χρησιμοποιούνται σε ποιες επιχειρήσεις απλά και μόνον βάσει οπτικών παρατηρήσεων.
Η τακτική απόφαση απόκρυψης των αναγνωριστικών ανάμεσα στις δύο κλάσεις είναι σημαντική καθώς τα υποβρύχια κλάσης Gür είναι ελαφρώς πιο προηγμένα από τα Preveze έχοντας νέο σύστημα ελέγχου πυρός που είναι ενσωματωμένο με το σύστημα εντοπισμού σόναρ, έχει νέο συστήμα διασύνδεσης δεδομένων, και νέο σύστημα εντοπισμού και ακολούθησης στόχων.
Συνολικά, υπάρχουν τέσσερα υποβρύχια από τη κάθε κλάση, και για τη κλάση Gür είναι τα ακόλουθα τέσσερα.
Παρότι δεν είμαστε σε θέση να το επιβεβαιώσουμε, θεωρούμε ενδιαφέρον ότι το όνομα που επιλέχθηκε για αυτή τη κλάση όπως επίσης και για το πρώτο υποβρύχιο αυτής της κλάσης ήτο Gür, καθώς το 1935 το πολεμικό ναυτικό της Τουρκίας είχε αγοράσει ένα υποβρύχιο από την Ισπανία το οποίο είχε όνομα Gür και είχε ενταχθεί στο στόλο της Τουρκίας το Δεκέμβριο του 1936 όπου και παρέμεινε ενεργό έως το 1947.
Δε γνωρίζουμε εάν αυτό αποτέλεσε έμπνευση για το όνομα της κλάσης, αλλά είναι κάτι αρκετά πιθανό.
Βλέπετε μία φωτογραφία του υποβρυχίου Gür εκτοπίσματος 650 τόνων στο ναυπηγείο Καντίζ της Ισπανίας στη συνέχεια.
Η «νέα» αυτή κλάση υποβρυχίων της Τουρκίας διαθέτει ασφαλώς ραντάρ επιφανείας για όταν ευβρίσκεται εις την επιφάνεια (πιθανότατα το ραντάρ είναι το S63B που παρέχει εμβέλεια 46 χιλιομέτρων και χρησιμοποιείται από τα προηγούμενα υποβρύχια κλάσης Preveze), και διάφορους αισθητήρες που συνδέονται στο σύστημα σόναρ του για όταν βρίσκεται υποβρυχίως.
Για την ακρίβεια, αναφορές λένε ότι χρησιμοποιεί το σύστημα σόναρ CSU-83 (Compact Sonar U-Boote, Ενιαίο Σόναρ Υποβρυχίου) της γερμανικής εταιρίας Atlas Elektronik που χρησιμοποιείται επίσης στα υποβρύχια κλάσεως Preveze.
Αυτό είναι ένα σόναρ που έχει τόσο παθητική (δηλαδή να λαμβάνει σήματα μόνο) όσο και ενεργητική (δηλαδή στέλνει σήματα και να λαμβάνει τις αντανακλάσεις) λειτουργία για έρευνα και εντοπισμό απειλών με εύρος που κυμαίνεται στα 29.6 χιλιόμετρα.
Επίσης, αναφορές ειδικών δηλώνουν ότι έχει πλευρικές συστοιχίες αισθητήρων σόναρ FAS 3-1 που διασυνδέονται με το σύστημα CSU-83 προσφέροντας του εύρος εντοπισμού 46.3 χιλιομέτρων πλευρικά.
Στην επόμενη φωτογραφία βλέπετε πως είναι αυτές οι πλευρικές συστοιχίες FAS 3-1.
Μία ακόμα επέκταση του CSU-83 αποτελεί η συρόμενη συστοιχία TAS-3 που μπορεί να αναπτυχθεί στο πίσω μέρος του υποβρυχίου προσφέροντας εμβέλεια εντοπισμού απειλών έως και 74 χιλιόμετρα μακριά υπό ιδανικές συνθήκες.
Τέλος, βάσει των παραπάνω θα ήταν λογικό να έχει επίσης και το ενεργό σόναρ κοντινών αποστάσεων (εμβέλεια 1 χιλιόμετρο) MAS 83, όπως επίσης και τη συλλογή υδροφώνων-ακουστικών σημάτων του CSU-83 που ονομάζεται IPS και προσφέρει εμβέλεια εντοπισμού έως και 66.7 χιλιόμετρα.
Το 2011 το πολεμικό ναυτικό της Τουρκίας έδωσε στη δημοσιότητα ένα βίντεο παρουσίασης του «πιο σύγχρονου» υποβρυχίου κατά τα μέσα ενημέρωσης της Τουρκίας.
Από αυτό το βίντεο μπορούμε να εντοπίσουμε κάποια άλλα σημαντικά τεχνικά χαρακτηριστικά.
Το βίντεο γυρίστηκε εξ’ολοκλήρου εις το νεώτερο υποβρύχιο της κλάσης Gür, το υποβρύχιο S-360 με όνομα «Birinci İnönü» που εντάχθηκε στο πολεμικό ναυτικό της Τουρκίας το 2007.
Είναι σημαντικό βεβαίως να τονίσουμε ότι σε τέτοια βίντεο δεν αποκλείεται να υπάρχει παραπληροφόρηση σχετικά με τις ικανότητες του υποβρυχίου.
Παρ’όλα αυτά, από αυτό το βίντεο και άλλες ανοικτές πηγές βλέπουμε να αναπτύσσονται τα ακόλουθα με πιο ενδιαφέρον το ESM (Electronic Support Measures, Μέτρα Ηλεκτρονικής Υποστήριξης) της εταιρίας Thales, μοντέλο SeaLion για εντοπισμό σάρωσης εχθρικών ραντάρ, όπως επίσης και το ραντάρ Calypso III με κεραία R-Rax της γαλλικής Thompson-CSF.
Τέλος, το περισκόπιο φαίνεται να είναι το Model 76 της Kollmorgen.
Ωστόσο, αυτό που θεωρούμε πιο ενδιαφέρον από το εν λόγω βίντεο είναι ασφαλώς το σύστημα σόναρ από το κέντρο πληροφοριών μάχης του υποβρυχίου.
Με μία σύντομη οπτική ανάλυση παρατηρούμε ότι οι MFCC (Multi Function Common Consoles, Κοινές Κονσόλες Πολλαπλών Λειτουργιών) έχουν ξεκάθαρες ομοιότητες το σύστημα μάχης ISUS 100 της γερμανικής εταιρίας Atlas Elektronik.
Βλέπετε παρακάτω αριστερά κάποια στιγμιότυπα από το βίντεο, και δεξιά μία από τις επίσημες φωτογραφίες του ISUS 100.
Το ίδιο ασφαλώς βλέπουμε και όταν οι οθόνες του σόναρ φαίνονται καθαρά στο βίντεο.
Λόγω της πολυπλοκότητας του συστήματος θα πρέπει να αφιερώσουμε ένα ανεξάρτητο άρθρο για ανάλυση του συστήματος μάχης ISUS 100 της Atlas Elektronik, αλλά το θεωρούμε ιδιαίτερα σημαντικό διότι πρώτον δεν υπάρχει καμία ανοικτή πηγή που να το αναφέρει αυτό πέραν της σελίδας μας, και δεύτερον διότι προδίδει πολλές από τις τεχνικές ικανότητες του υποβρυχίου.
Παραθέτουμε παρακάτω αριστερά τα στιγμιότυπα του βίντεο, και δεξιά μία επίσημη φωτογραφία του ISUS 100.
Κάτι που είναι επίσης αρκετά ενδιαφέρον από αυτό το βίντεο είναι αυτό που βλέπετε στη συνέχεια από το κέντρο πληροφοριών μάχης του τουρκικού υποβρυχίου S-360.
Αυτό που βλέπετε είναι η οθόνη ανάλυσης σημάτων του σόναρ και στο δεξιό μέρος της οθόνης το ημικύκλιο αναπαριστά την ευθυγράμμιση των συστοιχιών υδροφώνων.
Είναι πολύ σπάνιο να μπορεί κανείς να δει σε τέτοιο επίπεδο τις οθόνες των αναλυτών σόναρ στις ημέρες μας.
Στο τομέα του οπλισμού, τα τουρκικά υποβρύχια κλάσεως Gür μπορούν να φέρουν τορπίλες Mk24 Mod 2 «Tigerfish» της εταιρίας Marconi Underwater Systems που μπορούν να χρησιμοποιηθούν τόσο κατά πλοίων όσο και υποβρυχίων και έχουν εμβέλεια 7.4 χιλιομέτρων, βαριές τορπίλες DM2A4 mod 4 «SeaHake» της εταιρίας Atlas Elektronik εμβέλειας 11 χιλιομέτρων, καθώς και πυραύλους Harpoon της BDS (Boeing Defense, Space & Security) με εμβέλεια 138 χιλιομέτρων. Και πάλι, ανάλυση του κάθε ενός από αυτά τα οπλικά συστήματα χρειάζεται ανεξάρτητο άρθρο καθώς είναι αρκετά πολύπλοκα συστήματα.
Όπως αντιλαμβάνεστε, καθώς τα υποβρύχια αυτής της κλάσης δεν έχουν εξωτερικά κανένα αναγνωριστικό, μία μελέτη για πληροφορίες σχετικά με τη δράση τους δε γίνεται να είναι πλήρης. Ωστόσο, θα δούμε μερικά ενδιαφέροντα στοιχεία για το κάθε ένα από αυτά που προσφέρουν μία καλύτερη γενική εικόνα.
S-357
Τον Ιούλιο του 2019 το υποβρύχιο αυτό εθεάθη εις την κατεχόμενη πλευρά της Κύπρου, στη Κερύνεια.
Όπως είχαν αναφέρει στο τουρκικό τύπο αξιωματούχοι, βρίσκονταν εκεί για τη προστασία των τουρκικών γεωτρύπανων.
Επίσης, το υποβρύχιο αυτό τόσο το Μάρτιο του 2019 όσο και μετέπειτα μετέβη επισήμως αρκετές φορές στην Αλβανία ως μέρος της πολιτικής βελτίωσης των σχέσεων ενόπλων δυνάμεων Τουρκίας-Αλβανίας και του διαλόγου κατασκευής τουρκικής βάσης ναυτικού στη περιοχή.
Αλλά η πιο ενδιαφέρουσα ιστορία για αυτό το υποβρύχιο μας έρχεται από τις αρχές του 2017. Συγκεκριμένα, η τουρκική εφημερίδα Χουριέτ είχε δημοσιεύσει ότι ένας κελευστής που είχε υπηρεσία σκοπού στις 30 Δεκεμβρίου του 2016 για λόγους που δεν έχουν γίνει γνωστοί μέχρι σήμερα μετέβη πολλές φορές εις το μηχανοστάσιο του υποβρυχίου.
Όταν έγινε έρευνα για αυτή την ύποπτη κίνηση εντόπισαν ότι εκτελούσε δολιοφθορά ρίχνοντας μεταλλικά αντικείμενα (βίδες, παξιμάδια, κτλ.) μέσα στους κινητήρες.
Εν τέλει, συνελήφθη στις 5 Ιανουαρίου του 2017 αλλά δεν υπάρχουν άλλες πληροφορίες για αυτή την υπόθεση και εάν δρούσε ως πράκτορας υπηρεσιών πληροφοριών ή για προσωπικούς λόγους.
S-358
Για αυτό το υποβρύχιο δεν έχουμε πολλές πληροφορίες από ανοικτές πηγές.
Έχει θεαθεί πολλές φορές σε διάφορα λιμάνια της Τουρκίας, αλλά ένα από τα ελάχιστα ενδιαφέροντα στοιχεία που εντοπίσαμε ήταν μία αναφορά από το Συμβούλιο Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών με ημερομηνία 13 Νοεμβρίου του 2019 όπου αναφέρεται ότι στο διάστημα 10-16 Σεπτεμβρίου του 2019 το υποβρύχιο S-358 της Τουρκίας παραβίασε τα θαλάσσια σύνορα της Κύπρου και έπειτα μετέβη παράνομα στη κατεχόμενη περιοχή της Κερύνεια στη Κύπρο. Συμπερασματικά, υποθέτουμε ότι ήταν εκεί για την ίδια αποστολή με το S-357, τη προστασία των γεωτρύπανων.
S-359
Και για αυτό το υποβρύχιο οι ανοικτές πηγές είναι σχετικά περιορισμένες.
Τον Απρίλιο του 2015 το συγκεκριμένο υποβρύχιο μετέβη επίσημα εις το Δουβλίνο της Ιρλανδίας με αποστολή τη σύσφιξη σχέσεων των δύο χωρών.
Αυτό έγινε αμέσως μετά την ολοκλήρωση της άσκησης «Joint Warrior» στην οποία συμμετείχε. Ένα χρόνο πριν, το 2014 το ίδιο υποβρύχιο είχε επιλεχθεί να συμμετάσχει στη ΝΑΤΟϊκή άσκηση «Μπλε Φάλαινα» αλλά για άγνωστο λόγο βγήκε από τη πορεία του και πλησίασε τη Κύπρο χωρίς καμία έγκριση, έκανε περιπολία στα οικόπεδα 3 και 13 της κυπριακής ΑΟΖ (Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη) και επέστρεψε στη Τουρκία.
Αυτό οδήγησε σε έντονες κριτικές προς τη Τουρκία από τις συμμετέχουσες χώρες για αυτή την ενέργεια.
Εντοπίσαμε αναφορές από το 2019 που ανέφεραν ότι και αυτό το υποβρύχιο είχε μεταβεί εις την Αλβανία αλλά δεν ήμασταν σε θέση να το διασταυρώσουμε από τις διαθέσιμες πηγές.
S-360
Τέλος, το πιο καινούργιο από τα υποβρύχια της κλάσης Gür, το S-360, έχει πιο «δημόσιο» προφίλ καθώς από το 2017 έως και σήμερα μεταβαίνει συχνά ως επίσημη αποστολή στην Αλβανία, στο λιμένα Δυρραχίου.
Παλαιότερα, εντοπίσαμε μία αναφορά από το Συμβούλιο Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών που ανέφερε ότι στις 20-28 Δεκεμβρίου του 2013 είχε παραβιάσει τα θαλάσσια σύνορα της Κύπρου και έπειτα έδεσε στο λιμάνι της Κερύνειας στο κατεχόμενο μέρος της Κύπρου.
Το 2017 επίσης συμμετείχε στη ΝΑΤΟϊκή άσκηση ανθυποβρυχιακού πολέμου «Dynamic Manta» όπου αναφέρθηκε ότι δεν είχε την απαιτούμενη απόδοση ενάντια στο ελληνικό υποβρύχιο S-120 «Παπανικολής».
Πιο πρόσφατα έχει θεαθεί πολλές φορές σε λιμάνια της Τουρκίας, και σε επίσημα βίντεο του πολεμικού ναυτικού της για παρουσίαση των υποβρυχίων κλάσης Gür.
Μία από τις πιο πρόσφατες αναφορές είναι από το Μάρτιο του 2019 όπου το S-360 μετέβη και πάλι στο λιμάνι της Κερύνειας στο κατεχόμενο μέρος της Κύπρου και άνοιξε τις πόρτες του στους κατοίκους της περιοχής.
Ένα μήνα αργότερα, έλαβε μέρος στην επιχείρηση «Ασπίδα της Μεσογείου» της Τουρκίας για τη «προστασία» των φυσικών πόρων της περιοχής.
Όπως αντιλαμβάνεστε, αυτό το άρθρο είναι μία γενική επισκόπηση και εισαγωγή σε αυτή τη κλάση υποβρυχίων καθώς θα ήταν αδύνατο να μπούμε σε μεγάλο βάθος σε όλα τα επιμέρους χαρακτηριστικά τους σε ένα και μόνο άρθρο.
Ίσως στο μέλλον να κάνουμε μία πιο εις βάθος ανάλυση συγκεκριμένων υποσυστημάτων, αποστολών, και τεχνικών χαρακτηριστικών τους.
Σε αυτό το άρθρο μας θα παρουσιάσουμε τα τουρκικά υποβρύχια της κλάσης Gür (μετάφραση: Ισχυρός), την ιστορία τους, τα χαρακτηριστικά τους, και ότι εντοπίσαμε για κάθε ένα από τα τέσσερα τέτοια υποβρύχια που διαθέτει στο πολεμικό ναυτικό της η Τουρκίας σήμερα.
Συχνά θα δείτε αυτή τη κλάση υποβρυχίων να αναγράφονται και ως «mod 209 type 1400» ή «Type 209/1400».
Το 209 αναφέρεται στην αρχιτεκτονική του υποβρυχίου και το 1400 στο εκτόπισμα του, που είναι 1400 τόνοι σε αυτή τη περίπτωση.
Όλα αυτά θα τα δούμε σε μεγαλύτερο βάθος σε αυτό το άρθρο μας.
Από τα μέσα του 1970 η Γερμανία ξεκίνησε την ανάπτυξη μίας νέας αρχιτεκτονικής υποβρυχίων για αντικατάσταση των υποβρύχιων που διέθετε από το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Έτσι κάπως ξεκίνησε η ανάπτυξη των νέων υποβρυχίων τύπου 209 της Γερμανίας.
Συγκεκριμένα, η εταιρία που τα ανέπτυξε ήταν η IKL (Ingenieurkontor Lübeck) με βασικό μηχανικό σχεδίασης τον μηχανικό Ούλριχ Γκάμπλερ.
Πρακτικά, ο τύπος 209 ήταν ένα σχέδιο για νέα επιθετικά υποβρύχια με κινητήρες πετρελαίου που θα κατασκευάζονταν αποκλειστικά από τα ναυπηγεία HDW (Howaldtswerke-Deutsche Werft) στο Αμβούργο της Γερμανίας, όπου συνεχίζεται η κατασκευή τους έως και σήμερα.
Τα βασικά χαρακτηριστικά αυτής της αρχιτεκτονικής των 209 στο εκτόπισμα των 1400 τόνων όπως κατασκευάζονται από τη HDW είναι τα ακόλουθα.
Εκτόπισμα επιφανείας | 1400 τόνοι |
Εκτόπισμα υποβρυχίως | 1586 τόνοι |
Μήκος | 61.2 μέτρα |
Διάμετρος | 6.8 μέτρα |
Κινητήρες | 4 ηλεκτρο-πετρελαιοκινητήρες MTU 12V 396 SB83 των 3800 ίππων |
Προώθηση | Ένα μοτέρ Siemens των 4000 ίππων |
Μπαταρίες | 4 των 120 κυψελών |
Ταχύτητα επιφανείας | 11 κόμβοι |
Ταχύτητα υποβρυχίως | 22 κόμβοι |
Εμβέλεια επιφανείας | 11000 ναυτικά μίλια με 10 κόμβους |
Εμβέλεια ημι-επιφανείας | 8000 ναυτικά μίλια με 10 κόμβους |
Εμβέλεια υποβρυχίως | 400 ναυτικά μίλια με 4 κόμβους |
Αυτονομία | 50 ημέρες |
Μέγιστο βάθος | 500 μέτρα |
Πλήρωμα | 30 άτομα (8 αξιωματικοί, 22 ναύτες) |
Οπλισμός | 8 τορπιλοσωλήνες των 53 εκατοστών |
Μεταφορά οπλισμού | 14 τορπίλες των 53 εκατοστών |
Τα 209 βγαίνουν σε πέντε διαφορετικές διαμορφώσεις με εκτόπισμα 1100, 1200, 1300, 1400, και 1500 τόνων και τα χρησιμοποιούν συνολικά 13 χώρες μέχρι σήμερα.
Αξίζει να αναφέρουμε ότι πέραν της Γερμανίας, η Ελλάδα ήτο η πρώτη χώρα που αγόρασε αυτά υποβρύχια αρχιτεκτονικής 209 (συγκεκριμένα τα 209/1100 και 209/1200) και τα ονόμασε κλάσης «Γλαύκος» και «Ποσειδών» αντίστοιχα.
Ωστόσο, σε αυτό το άρθρο μας, μας ενδιαφέρει αποκλειστικά η Τουρκία η οποία μάλιστα είναι ο μεγαλύτερος πελάτης της Γερμανίας στα υποβρύχια τύπου 209 τα οποία όμως κατασκευάζει, έπειτα από σύμβαση, στα ναυπηγεία Γκολτσούκ της Τουρκίας.
Τα τουρκικά 209/1400 χωρίζονται σε δύο κλάσεις εντός του πολεμικού ναυτικού της Τουρκίας, στα κλάσης Gür που βλέπουμε εδώ, και στα κλάσης Preveze.
Η διαφορά τους είναι ότι τα κλάσης Preveze είναι τα παλαιότερα υποβρύχια γνωστά ως 209/T1-1400 που είχαν κατασκευαστεί πριν το 2000 με τη πρώτη συμφωνία αγοράς τέτοιου τύπου υποβρυχίων. Από την άλλη πλευρά, τα Gür είναι τα νεώτερα (αναφέρονται ως 209/T2-1400) που είναι κατασκευασμένα από το 2003 έως και το 2007 στο Γκολτσούκ της Τουρκίας. Αξίζει να παρατηρήσετε στη παρακάτω φωτογραφία καθέλκυσης ενός εκ των 209/T2-1400 ότι η προπέλα είναι καλυμμένη.
Στο χώρο των υποβρυχίων οι προπέλες αρκετές φορές είναι άκρως απόρρητα μυστικά καθώς μπορούν να προδώσουν το ίχνος που θα παράγουν όταν θα κινούνται υποβρυχίως.
Πίσω στο θέμα μας, στις 22 Ιουλίου του 1998 το πολεμικό ναυτικό της Τουρκίας υπέγραψε νέο συμβόλαιο με τη γερμανική HDW για τέσσερα ακόμη υποβρύχια τύπου 209 των 1400 τόνων που πήραν το όνομα κλάσης Gür. Θεωρούμε αξιοσημείωτο το ότι το τουρκικό πολεμικό ναυτικό αποφάσισε να σβήσει όλα τα αναγνωριστικά/σήματα που είχαν γραμμένα με λευκό χρώμα έως τότε όλα τα υποβρύχια κλάσεως Preveze και Gür, ώστε να είναι αδύνατη η οπτική αναγνώριση τους, καθώς εξωτερικά και οι δύο γενιές είναι όμοιες.
Με αυτό το τρόπο δε δύναται να γνωρίζει κανείς ποια υποβρύχια χρησιμοποιούνται σε ποιες επιχειρήσεις απλά και μόνον βάσει οπτικών παρατηρήσεων.
Η τακτική απόφαση απόκρυψης των αναγνωριστικών ανάμεσα στις δύο κλάσεις είναι σημαντική καθώς τα υποβρύχια κλάσης Gür είναι ελαφρώς πιο προηγμένα από τα Preveze έχοντας νέο σύστημα ελέγχου πυρός που είναι ενσωματωμένο με το σύστημα εντοπισμού σόναρ, έχει νέο συστήμα διασύνδεσης δεδομένων, και νέο σύστημα εντοπισμού και ακολούθησης στόχων.
Συνολικά, υπάρχουν τέσσερα υποβρύχια από τη κάθε κλάση, και για τη κλάση Gür είναι τα ακόλουθα τέσσερα.
Σήμα | Αναγνωριστικό | Μοντέλο | Έτος ένταξης στο στόλο | Όνομα | Μετάφραση |
---|---|---|---|---|---|
S-357 | TBDF | 209/1400 (T2) | 2003 | Gür | Ισχυρός |
S-358 | TBDG | 209/1400 (T2) | 2005 | Çanakkale | Δαρδανέλλια |
S-359 | TBDH | 209/1400 (T2) | 2006 | Burakreis | Μπουρακρέις |
S-360 | TBDI | 209/1400 (T2) | 2007 | Birinci İnönü | Πρώτη μάχη Ινονού |
Παρότι δεν είμαστε σε θέση να το επιβεβαιώσουμε, θεωρούμε ενδιαφέρον ότι το όνομα που επιλέχθηκε για αυτή τη κλάση όπως επίσης και για το πρώτο υποβρύχιο αυτής της κλάσης ήτο Gür, καθώς το 1935 το πολεμικό ναυτικό της Τουρκίας είχε αγοράσει ένα υποβρύχιο από την Ισπανία το οποίο είχε όνομα Gür και είχε ενταχθεί στο στόλο της Τουρκίας το Δεκέμβριο του 1936 όπου και παρέμεινε ενεργό έως το 1947.
Δε γνωρίζουμε εάν αυτό αποτέλεσε έμπνευση για το όνομα της κλάσης, αλλά είναι κάτι αρκετά πιθανό.
Βλέπετε μία φωτογραφία του υποβρυχίου Gür εκτοπίσματος 650 τόνων στο ναυπηγείο Καντίζ της Ισπανίας στη συνέχεια.
Η «νέα» αυτή κλάση υποβρυχίων της Τουρκίας διαθέτει ασφαλώς ραντάρ επιφανείας για όταν ευβρίσκεται εις την επιφάνεια (πιθανότατα το ραντάρ είναι το S63B που παρέχει εμβέλεια 46 χιλιομέτρων και χρησιμοποιείται από τα προηγούμενα υποβρύχια κλάσης Preveze), και διάφορους αισθητήρες που συνδέονται στο σύστημα σόναρ του για όταν βρίσκεται υποβρυχίως.
Για την ακρίβεια, αναφορές λένε ότι χρησιμοποιεί το σύστημα σόναρ CSU-83 (Compact Sonar U-Boote, Ενιαίο Σόναρ Υποβρυχίου) της γερμανικής εταιρίας Atlas Elektronik που χρησιμοποιείται επίσης στα υποβρύχια κλάσεως Preveze.
Αυτό είναι ένα σόναρ που έχει τόσο παθητική (δηλαδή να λαμβάνει σήματα μόνο) όσο και ενεργητική (δηλαδή στέλνει σήματα και να λαμβάνει τις αντανακλάσεις) λειτουργία για έρευνα και εντοπισμό απειλών με εύρος που κυμαίνεται στα 29.6 χιλιόμετρα.
Επίσης, αναφορές ειδικών δηλώνουν ότι έχει πλευρικές συστοιχίες αισθητήρων σόναρ FAS 3-1 που διασυνδέονται με το σύστημα CSU-83 προσφέροντας του εύρος εντοπισμού 46.3 χιλιομέτρων πλευρικά.
Στην επόμενη φωτογραφία βλέπετε πως είναι αυτές οι πλευρικές συστοιχίες FAS 3-1.
Μία ακόμα επέκταση του CSU-83 αποτελεί η συρόμενη συστοιχία TAS-3 που μπορεί να αναπτυχθεί στο πίσω μέρος του υποβρυχίου προσφέροντας εμβέλεια εντοπισμού απειλών έως και 74 χιλιόμετρα μακριά υπό ιδανικές συνθήκες.
Τέλος, βάσει των παραπάνω θα ήταν λογικό να έχει επίσης και το ενεργό σόναρ κοντινών αποστάσεων (εμβέλεια 1 χιλιόμετρο) MAS 83, όπως επίσης και τη συλλογή υδροφώνων-ακουστικών σημάτων του CSU-83 που ονομάζεται IPS και προσφέρει εμβέλεια εντοπισμού έως και 66.7 χιλιόμετρα.
Το 2011 το πολεμικό ναυτικό της Τουρκίας έδωσε στη δημοσιότητα ένα βίντεο παρουσίασης του «πιο σύγχρονου» υποβρυχίου κατά τα μέσα ενημέρωσης της Τουρκίας.
Από αυτό το βίντεο μπορούμε να εντοπίσουμε κάποια άλλα σημαντικά τεχνικά χαρακτηριστικά.
Το βίντεο γυρίστηκε εξ’ολοκλήρου εις το νεώτερο υποβρύχιο της κλάσης Gür, το υποβρύχιο S-360 με όνομα «Birinci İnönü» που εντάχθηκε στο πολεμικό ναυτικό της Τουρκίας το 2007.
Είναι σημαντικό βεβαίως να τονίσουμε ότι σε τέτοια βίντεο δεν αποκλείεται να υπάρχει παραπληροφόρηση σχετικά με τις ικανότητες του υποβρυχίου.
Παρ’όλα αυτά, από αυτό το βίντεο και άλλες ανοικτές πηγές βλέπουμε να αναπτύσσονται τα ακόλουθα με πιο ενδιαφέρον το ESM (Electronic Support Measures, Μέτρα Ηλεκτρονικής Υποστήριξης) της εταιρίας Thales, μοντέλο SeaLion για εντοπισμό σάρωσης εχθρικών ραντάρ, όπως επίσης και το ραντάρ Calypso III με κεραία R-Rax της γαλλικής Thompson-CSF.
Τέλος, το περισκόπιο φαίνεται να είναι το Model 76 της Kollmorgen.
Ωστόσο, αυτό που θεωρούμε πιο ενδιαφέρον από το εν λόγω βίντεο είναι ασφαλώς το σύστημα σόναρ από το κέντρο πληροφοριών μάχης του υποβρυχίου.
Με μία σύντομη οπτική ανάλυση παρατηρούμε ότι οι MFCC (Multi Function Common Consoles, Κοινές Κονσόλες Πολλαπλών Λειτουργιών) έχουν ξεκάθαρες ομοιότητες το σύστημα μάχης ISUS 100 της γερμανικής εταιρίας Atlas Elektronik.
Βλέπετε παρακάτω αριστερά κάποια στιγμιότυπα από το βίντεο, και δεξιά μία από τις επίσημες φωτογραφίες του ISUS 100.
Το ίδιο ασφαλώς βλέπουμε και όταν οι οθόνες του σόναρ φαίνονται καθαρά στο βίντεο.
Λόγω της πολυπλοκότητας του συστήματος θα πρέπει να αφιερώσουμε ένα ανεξάρτητο άρθρο για ανάλυση του συστήματος μάχης ISUS 100 της Atlas Elektronik, αλλά το θεωρούμε ιδιαίτερα σημαντικό διότι πρώτον δεν υπάρχει καμία ανοικτή πηγή που να το αναφέρει αυτό πέραν της σελίδας μας, και δεύτερον διότι προδίδει πολλές από τις τεχνικές ικανότητες του υποβρυχίου.
Παραθέτουμε παρακάτω αριστερά τα στιγμιότυπα του βίντεο, και δεξιά μία επίσημη φωτογραφία του ISUS 100.
Κάτι που είναι επίσης αρκετά ενδιαφέρον από αυτό το βίντεο είναι αυτό που βλέπετε στη συνέχεια από το κέντρο πληροφοριών μάχης του τουρκικού υποβρυχίου S-360.
Αυτό που βλέπετε είναι η οθόνη ανάλυσης σημάτων του σόναρ και στο δεξιό μέρος της οθόνης το ημικύκλιο αναπαριστά την ευθυγράμμιση των συστοιχιών υδροφώνων.
Είναι πολύ σπάνιο να μπορεί κανείς να δει σε τέτοιο επίπεδο τις οθόνες των αναλυτών σόναρ στις ημέρες μας.
Στο τομέα του οπλισμού, τα τουρκικά υποβρύχια κλάσεως Gür μπορούν να φέρουν τορπίλες Mk24 Mod 2 «Tigerfish» της εταιρίας Marconi Underwater Systems που μπορούν να χρησιμοποιηθούν τόσο κατά πλοίων όσο και υποβρυχίων και έχουν εμβέλεια 7.4 χιλιομέτρων, βαριές τορπίλες DM2A4 mod 4 «SeaHake» της εταιρίας Atlas Elektronik εμβέλειας 11 χιλιομέτρων, καθώς και πυραύλους Harpoon της BDS (Boeing Defense, Space & Security) με εμβέλεια 138 χιλιομέτρων. Και πάλι, ανάλυση του κάθε ενός από αυτά τα οπλικά συστήματα χρειάζεται ανεξάρτητο άρθρο καθώς είναι αρκετά πολύπλοκα συστήματα.
Όπως αντιλαμβάνεστε, καθώς τα υποβρύχια αυτής της κλάσης δεν έχουν εξωτερικά κανένα αναγνωριστικό, μία μελέτη για πληροφορίες σχετικά με τη δράση τους δε γίνεται να είναι πλήρης. Ωστόσο, θα δούμε μερικά ενδιαφέροντα στοιχεία για το κάθε ένα από αυτά που προσφέρουν μία καλύτερη γενική εικόνα.
S-357
Τον Ιούλιο του 2019 το υποβρύχιο αυτό εθεάθη εις την κατεχόμενη πλευρά της Κύπρου, στη Κερύνεια.
Όπως είχαν αναφέρει στο τουρκικό τύπο αξιωματούχοι, βρίσκονταν εκεί για τη προστασία των τουρκικών γεωτρύπανων.
Επίσης, το υποβρύχιο αυτό τόσο το Μάρτιο του 2019 όσο και μετέπειτα μετέβη επισήμως αρκετές φορές στην Αλβανία ως μέρος της πολιτικής βελτίωσης των σχέσεων ενόπλων δυνάμεων Τουρκίας-Αλβανίας και του διαλόγου κατασκευής τουρκικής βάσης ναυτικού στη περιοχή.
Αλλά η πιο ενδιαφέρουσα ιστορία για αυτό το υποβρύχιο μας έρχεται από τις αρχές του 2017. Συγκεκριμένα, η τουρκική εφημερίδα Χουριέτ είχε δημοσιεύσει ότι ένας κελευστής που είχε υπηρεσία σκοπού στις 30 Δεκεμβρίου του 2016 για λόγους που δεν έχουν γίνει γνωστοί μέχρι σήμερα μετέβη πολλές φορές εις το μηχανοστάσιο του υποβρυχίου.
Όταν έγινε έρευνα για αυτή την ύποπτη κίνηση εντόπισαν ότι εκτελούσε δολιοφθορά ρίχνοντας μεταλλικά αντικείμενα (βίδες, παξιμάδια, κτλ.) μέσα στους κινητήρες.
Εν τέλει, συνελήφθη στις 5 Ιανουαρίου του 2017 αλλά δεν υπάρχουν άλλες πληροφορίες για αυτή την υπόθεση και εάν δρούσε ως πράκτορας υπηρεσιών πληροφοριών ή για προσωπικούς λόγους.
S-358
Για αυτό το υποβρύχιο δεν έχουμε πολλές πληροφορίες από ανοικτές πηγές.
Έχει θεαθεί πολλές φορές σε διάφορα λιμάνια της Τουρκίας, αλλά ένα από τα ελάχιστα ενδιαφέροντα στοιχεία που εντοπίσαμε ήταν μία αναφορά από το Συμβούλιο Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών με ημερομηνία 13 Νοεμβρίου του 2019 όπου αναφέρεται ότι στο διάστημα 10-16 Σεπτεμβρίου του 2019 το υποβρύχιο S-358 της Τουρκίας παραβίασε τα θαλάσσια σύνορα της Κύπρου και έπειτα μετέβη παράνομα στη κατεχόμενη περιοχή της Κερύνεια στη Κύπρο. Συμπερασματικά, υποθέτουμε ότι ήταν εκεί για την ίδια αποστολή με το S-357, τη προστασία των γεωτρύπανων.
S-359
Και για αυτό το υποβρύχιο οι ανοικτές πηγές είναι σχετικά περιορισμένες.
Τον Απρίλιο του 2015 το συγκεκριμένο υποβρύχιο μετέβη επίσημα εις το Δουβλίνο της Ιρλανδίας με αποστολή τη σύσφιξη σχέσεων των δύο χωρών.
Αυτό έγινε αμέσως μετά την ολοκλήρωση της άσκησης «Joint Warrior» στην οποία συμμετείχε. Ένα χρόνο πριν, το 2014 το ίδιο υποβρύχιο είχε επιλεχθεί να συμμετάσχει στη ΝΑΤΟϊκή άσκηση «Μπλε Φάλαινα» αλλά για άγνωστο λόγο βγήκε από τη πορεία του και πλησίασε τη Κύπρο χωρίς καμία έγκριση, έκανε περιπολία στα οικόπεδα 3 και 13 της κυπριακής ΑΟΖ (Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη) και επέστρεψε στη Τουρκία.
Αυτό οδήγησε σε έντονες κριτικές προς τη Τουρκία από τις συμμετέχουσες χώρες για αυτή την ενέργεια.
Εντοπίσαμε αναφορές από το 2019 που ανέφεραν ότι και αυτό το υποβρύχιο είχε μεταβεί εις την Αλβανία αλλά δεν ήμασταν σε θέση να το διασταυρώσουμε από τις διαθέσιμες πηγές.
S-360
Τέλος, το πιο καινούργιο από τα υποβρύχια της κλάσης Gür, το S-360, έχει πιο «δημόσιο» προφίλ καθώς από το 2017 έως και σήμερα μεταβαίνει συχνά ως επίσημη αποστολή στην Αλβανία, στο λιμένα Δυρραχίου.
Παλαιότερα, εντοπίσαμε μία αναφορά από το Συμβούλιο Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών που ανέφερε ότι στις 20-28 Δεκεμβρίου του 2013 είχε παραβιάσει τα θαλάσσια σύνορα της Κύπρου και έπειτα έδεσε στο λιμάνι της Κερύνειας στο κατεχόμενο μέρος της Κύπρου.
Το 2017 επίσης συμμετείχε στη ΝΑΤΟϊκή άσκηση ανθυποβρυχιακού πολέμου «Dynamic Manta» όπου αναφέρθηκε ότι δεν είχε την απαιτούμενη απόδοση ενάντια στο ελληνικό υποβρύχιο S-120 «Παπανικολής».
Πιο πρόσφατα έχει θεαθεί πολλές φορές σε λιμάνια της Τουρκίας, και σε επίσημα βίντεο του πολεμικού ναυτικού της για παρουσίαση των υποβρυχίων κλάσης Gür.
Μία από τις πιο πρόσφατες αναφορές είναι από το Μάρτιο του 2019 όπου το S-360 μετέβη και πάλι στο λιμάνι της Κερύνειας στο κατεχόμενο μέρος της Κύπρου και άνοιξε τις πόρτες του στους κατοίκους της περιοχής.
Ένα μήνα αργότερα, έλαβε μέρος στην επιχείρηση «Ασπίδα της Μεσογείου» της Τουρκίας για τη «προστασία» των φυσικών πόρων της περιοχής.
Όπως αντιλαμβάνεστε, αυτό το άρθρο είναι μία γενική επισκόπηση και εισαγωγή σε αυτή τη κλάση υποβρυχίων καθώς θα ήταν αδύνατο να μπούμε σε μεγάλο βάθος σε όλα τα επιμέρους χαρακτηριστικά τους σε ένα και μόνο άρθρο.
Ίσως στο μέλλον να κάνουμε μία πιο εις βάθος ανάλυση συγκεκριμένων υποσυστημάτων, αποστολών, και τεχνικών χαρακτηριστικών τους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου