Η ναυμαχία της Έλλης 3 Δεκεμβρίου 1912.
 |
| Η ναυμαχία της Έλλης 3 Δεκεμβρίου 1912. |
<< Με την βοήθειαν του Θεού και τας ευχάς του Βασιλέως μας πλέω μεθ' ορμής ακαθέκτου και με την πεποίθησιν εις την νίκην κατά των εχθρών του Γένους >>.
Η ναυμαχία της Έλλης 3 Δεκεμβρίου 1912.
Κατά τον Ά Βαλκανικό Πόλεμο η Ελλάς ήταν η μοναδική δύναμη της Βαλκανικής συμμαχίας που είχε στόλο εφάμιλλης δύναμης του τουρκικού στόλου.
Στα 1911 είχε αποκτήσει το θωρηκτό Γ. Αβέρωφ από την Ιταλία που είχε εκτόπισμα 10000 τόννων.
Λίγο νωρίτερα της ενάρξεως του Ά Β.Β. έγινε επιπλέον προμήθεια των παρακάτω πλοίων:
1. Δύο αντιτορπιλικών, 680 τόννων (Γερμανικά).
Αυτά ηταν εν πλω για Ελλάδα όταν έγινε η κήρυξη του πολεμου στις 4-5 Οκτωβρίου, και έφθασαν μερικές μέρες αργότερα. Τα Νέα Γενεά και Κεραυνός.
2. Τέσσερα επιπλέον αντιτορπιλικά <<ανοιχτής θαλάσσης>> (λεγόμενα και αντιτορπιλικά), Αγγλικής κατασκευή, με βάρος 1000 τόννων και ταχύτητας 32 μιλ. Αυτά ήταν τα: Αετός, Ιεραξ, Λέων, και Πανθηρ. Το προσωνυμιο που τους είχε δοθεί ηταν:《Θηρία》.
3. Ένα Γαλλικής κατασκευής υποβρύχιο, το Δελφίν, που είχε εκτόπισμα πάνω στην θάλασσα 310 τόννους ενώ καταδυομενο ξεπερνούσε τους 400, και ταχύτητας 13,5 μιλ.
Παράλληλα το Π.Ν της Ελλάδος διέθετε: 3 πλοία μάχης, δηλαδή θωρηκτά κατά μια έννοια, με βαριά κανόνια.
Τα : Ύδρα, Σπέτσες και Ψαρά, με εκτόπισμα 4900 τόννων.
Ο οπλισμός που έφεραν αρχικώς ήταν: 4 κανόνια των 275χιλ.(βραδυβόλα). Ενώ είχαν βαριά θωράκιση. Η ταχύτητα τους ήταν δε 17μιλια.
Ωστόσο πριν της ενάρξεως του πολέμου "αναβαθμίστηκαν" κάπως αφού αύξησαν την ταχυβολή τους σε 1 βολή ανά 2 λεπτά.
Σε σύγκριση μαζί τους το θωρηκτό Αβέρωφ είχε 6 πυροβόλα 234 χιλ. (2 δίδυμους πυργους), καλύτερη θωράκιση και ταχύτητα 24 μιλ.
Οι Τούρκοι από την άλλη πλευρά παρέτασσαν:
1. Δύο θωρηκτά εκτοπισματος 10000 τόννων Γερμανικής κατασκευής του 1891. Αυτά ήταν τα: Χαιρεντιν Μπαρμπαρόσα και Τουργουτ Ρεις. Είχαν δε καλύτερη θωράκιση του Αβέρωφ και ισχυρότερο πυροβολικό 280χιλ.) Όμωςυστερουσαν στην ταχύτητα (15μιλ.).
2. Ένα θωρηκτό 9000 τόννων, το Μεσουδιε κατασκευής 1874, με 4 κανόνια 235 χιλ. ταχύτητας 18 μιλ.
3. Ένα θωρηκτό 4700 τόννων το Ασάρι-Ι-Τεφικ.
4. 3 μικρά θωρηκτά 2400-2800 τόννων, τα Φετίχ Μπουλεν, Ζαφερ, και Αβνι Αλα.
Επιπλέον και οι 2 στόλοι είχαν αρκετά ελαφρότερα σκάφη όπως αντιτορπιλικά, τορπιλοβολλα και κανονιοφορους.
 |
| Ναύαρχος Παύλος Κουντουριώτης |
Ολόκληρη η έως τον Δεκέμβριο του 1912 πορεία της Ελληνικής εξορμήσεως στη Βαλκανική ήταν δυνατόν να χαθεί από τη μια στιγμή στην άλλη εαν δεν διασφαλιζόταν η Ελληνική κυριαρχία στη θάλασσα.
Και αυτό γιατί αν έχανε την μάχη του Αιγαίου οι Τούρκοι θα είχαν κάθε ευχέρεια να μετακινήσουν στρατιωτικές δυνάμεις οποιαδήποτε ώρα από τη Μικρά Ασία στη Βαλκανική, αλλά και να επιτεθούν με τον στόλο τους και να βάλουν σε παρα της θάλασσας Ελληνικούς στόχους.
Η ώρα της Ναυμαχιας είχε φτάσει:
Την 1η Δεκεμβρίου 1912 Το τουρκικό καταδρομικό Μετζιτιε προσπαθώντας να κάνει αναγνωριστική εξήλθε των Στενών των Δαρδανελλίων.
Για την διοίκηση του Ελληνικού στόλου αυτό σήμανε συναγερμός καθώς κρίθηκε ότι επίκειται έξοδος του συνόλου του Τουρκικού στόλου.
Έτσι από την 1ή Δεκεμβρίου ο Ελληνικός στόλος ξεκίνησε να περιπολεί τα ύδατα γύρω από τα Στενά. Άλλωστε ο ναύαρχος Κουντουριώτης επεδίωκε μια ναυμαχία που θα εξασφάλιζε την κυριαρχία των Ελλήνων στο Αιγαίο.
Στις 3 Δεκεμβρίου 1912 στις 08:20 το πρωΐ ενώ ο Ελληνικός στόλος έπλεε ανάμεσα σε Ιμβρο και ακτής της χερσονήσου της Καλλίπολη αναγνωρισε την έξοδο του εχθρού από τα Δαρδανέλλια.
Μόλις έγινε αντιληπτό αυτό, ο Ελληνικός στόλος ενώ έπλεε με κατεύθυνση νοτίως, εκτέλεσε στροφή προς συνάντηση του εχθρού.
Στη ναυμαχία που ακολούθησε η Ελλάς παρέταξε τα: Αβέρωφ, Ύδρα, Σπετσαι και Ψαρά, τα 4 "Θηρία", τα 2 νεοαποκτηθεντα Γερμανικά και τα 8 παλαιότερα σκάφη.
Οι Τούρκοι από την άλλη είχαν τα: καταδρομικο Μετζιτιε, τα 8 αντιτορπιλικά του στόλου τους, τα θωρηκτά Χαιρεντιν Μπαρμπαρόσα, Τουργουτ Ρεις , Μεσουδιε, Ασαρι-Ι-Τεφικ, και άλλα ελαφρότητα σκάφη.
Η αρχική απόσταση που χώριζε τους 2 στόλους που είχαν παραταχθεί ήταν 14χιλ.
Η Ναυμαχία:
Η πρώτη κίνηση ανήκε στους Τούρκους που έκλειναν δεξιά πλεοντες παραλλήλως της ακτής της Έλλης. Ο στόλος μας στράφηκε αριστερά. Λίγο προ της έναρξης της Ναυμαχιας ο Κουντουριωτης στέλνει το ιστορικό σήμα που παρατίθεται στην αρχή του κειμένου τούτου στο αρχηγείο.
Ώρα 09:20, η τουρκική ναυαρχίδα Χαιρεντιν Μπαρμπαρος ανοίγει πυρ σε απόσταση 12500 μέτρων από το Αβέρωφ.
Το Αβέρωφ απαντά και η ναυμαχία γενικεύεται εντός 13 λεπτών.
Ώρα 09:35, η απόσταση ανάμεσα στους 2 στόλους έχει ελαττωθεί στα 9500 μέτρα. Εκείνη την στιγμή ο Κουντουριωτης παίρνει την απόφαση και κάνει μια κινηση τοσο παράτολμη αλλά και τόσο αποφασιστική που θα μείνει στην ιστορία, και που δείχνει την απαράμιλλη Ελληνική ναυτοσύνη. Θέλοντας να εκμεταλλευτεί την μεγαλύτερη ταχύτητα του Αβέρωφ, εφορμα εναντίον του εχθρού, υψώνοντας παράλληλα το σημα <<Ζ>>, που σήμαινε ότι κάνει ανεξάρτητη κίνηση του στόλου. Με τον τρόπο αυτό επεδίωκε να μπει σφήνα ανάμεσα στα τουρκικά θωρηκτά και να τα εγκλωβίσει ανάμεσα στα πυροβόλα του Αβέρωφ και των υπολοίπων πλοίων του Ελληνικού στόλου.
Οι Τούρκοι αιφνιδιάζονται..!
Ο χειρισμός του ναυάρχου έδειχνε ότι επιχειρούσε τον σχηματισμό <<Ταυ>>.
Ο ελιγμός του Αβέρωφ αν και παράτολμος απέβη επιτυχής.
Οι Τούρκοι φοβούμενοι αρχικώς ότι επρόκειτο για προσπάθεια εμβολισμου άρχισαν να διασπούν τη διάταξή τους, ενώ όταν έφτασε στα 2800 μέτρα από αυτούς το Αβέρωφ (βαλλομενο από πανταχόθεν αλλά ταυτοχρόνως και βάλλοντας εναντίον τους), τους έγινε σαφές, ότι προσπαθούσε να τους παγιδεύσει με τον ελιγμό <<Ταυ>>.
Άμεσα εκτέλεσαν στροφή 80 μοιρών και τράπηκαν σε φυγή εντός των Δαρδανελλιων όπου είχαν την προστασία των πυρών των 2 φρουρίων.
[Κατά την έφοδο του Κουντουριώτη προς το τουρκικό στόλο, τα εχθρικά πυρά συγκεντρώθηκαν εν συνόλω σχεδόν πάνω στο Αβέρωφ (20 βαριά κανόνια μαζί με τα πυρά από τα φρούρια).]
Ώρα 10:30: Η ναυμαχία της Έλλης έχει λήξει έπειτα από 63 λεπτά, με τους Τούρκους υποχωρησαντες, και τους Έλληνες να επιτυγχάνουν νίκη ηθικού.
Ο ελιγμός του Κουντουριώτη έτυχε κριτικής καθώς έθεσε σε κίνδυνο καταστροφής το καλύτερο και αρτιότερη εξοπλισμένο πλοίο του Ελληνικού στόλου τότε.
Χαρσκτηριστικο είναι το τηλεγράφημα που του στέλνει ο Βασιλιάς Γεώργιος Ά μετα την ναυμαχία:
<<...εχω καθήκον να σου συστήσω συνεσιν και φρόνηση. Προς Θεού σε παρακαλώ μην είσαι νευρικός...
Θέλεις λογαριάζει δε τι θα γίνει η φιλτάτη Ελλάς εαν καταστραφούν τα πλοία;... Δεν επιτρέπεται εις τόσον άξιον αρχηγον και ναυαρχον να έκθεση πλέον του δέοντος την ζωήν του, την ζωή των ανδρών του και την ύπαρξη των πλοίων μας>>.
Ο Τούρκος ναύαρχος μετά την ναυμαχία περνάει ναυτοδικειο κατηγορούμενος ως <<φυγας >>.
Στην απολογία του τονίζει:
<<Αν δεν έφευγα, θα με έβαζε μεταξύ 2 πυρών ο Κουντουριωτης...>>.
Πάραυτα ο Κουντουριωτης μετά την ναυμαχία γίνεται θρύλος της περιόδου των Βαλκανικών πολέμων, που σε φήμη τον ξεπερνούσε μονάχα ο στρατηλάτης Κωνσταντίνος.
Αν και η ναυμαχία της Έλλης είχε θετική έκβαση για την Ελλάδα δεν επετεύχθη ο κύριος στόχος του Κουντουριώτη, που ήταν η συντριβή του εχθρικού στόλου.
Πηγες:
1. Εκθεσις της Πολεμικής Ιστορίας των Ελλήνων, τόμος Β.
2. Τα φοβερά Ντοκουμέντα, Οι Βαλκανικοί Πόλεμοι 1912-1913. (1974)
3. Πολιτική Ιστορία της Νεωτέρας Ελλάδος, τόμος Γ., Η Μεγάλη Εξορμησις 1910-1922. (1966).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου